Gözlük, araba, ekmek veya klima... Hayatın bir parçası olan aklınıza gelebilecek her şey. Mesleki eğitim almış kalifiye işçiler olmadan günlük hayatımız işleyemezdi. Maalesef bu alanlarda çalışan kişi sayısı çok az olduğundan, Almanya'nın acilen kalifiye çalışanlara ihtiyacı var. Almanya'da kalifiye çalışan olarak iş hayatına girmek için mutlaka üniversite eğitimi almanız gerekmiyor. Mesleki eğitim kapsamında çıraklık yaparak da meslek edinebilirsiniz. Bu sayede, mesleki eğitiminizi tamamladıktan sonra kalifiye işgücü haline gelir ve vasıfsız çalışanlara göre daha fazla ücret alırsınız. Özellikle de vasıflı zanaat alanlarında, Almanya’nın acil olarak hem çıraklara hem de işçilere ihtiyacı var. Ayrıca zanaat kapsamında edineceğiniz bir meslek, size geleceğiniz konusunda iyi perspektifler de sunar.
Bu nedenle Handbook Germany, ZWH'nin (Zentralstelle für die Weiterbildung im Handwerk e. V. – El Sanatları İleri Eğitim Merkezi) "Zanaat Elçileri" girişimi ile birlikte Mercator Vakfı tarafından finanse edilen "Ausbildung im Fokus" (Mesleki Eğitim Mercek Altında) projesini başlattı.
Aşağıda, kalifiye zanaatler kapsamındaki mesleki eğitim süreçlerine ilişkin soruları yanıtlıyoruz. Eğer üniversite eğitimi ile ilgileniyorsanız, "Yüksek Eğitim Dereceleri”, "Üniversite Sistemi" ve "Üniversite Başvurusu" bölümlerimize bakmanızı tavsiye ederiz.
Ayrıca yine aşağıda, mesleki eğitim konusunda hazırladığımız dijital ve çok dilli etkinlik serimizin kapsamındaki bilgilere ulaşabilir, ilginizi çekecek birçok video ve bağlantı bulabilirsiniz.
Almanya'da sanayi ve zanaat, ev ekonomisi ve tarım, deniz taşımacılığı, "serbest meslekler" (vergi danışmanı veya grafik tasarımcısı gibi) ve kamu hizmeti / devlet hizmeti gibi pek çok sektörde, mesleki eğitim kapsamında yer alan yaklaşık 330 meslek bulunur.
İkili ve okul temelli mesleki eğitim olanakları mevcuttur. Okul temelli mesleki eğitimler yalnızca okulda gerçekleşir. İkili mesleki eğitim ise, okul derslerininin bir şirket veya işletme bünyesinde uygulanmasına yönelen, karma bir sistemdir.
Zanaat, mesleki eğitim aracılığıyla öğrenilen, ellerinizle veya alet kullanarak bir şeyler ürettiğiniz veya onardığınız bir faaliyettir. Örneğin, elektronik teknisyeni, duvar işçisi, fırıncı veya teknik ressam olarak çalışabilirsiniz. Ancak zanaat kapsamında toplamda neredeyse 130 farklı meslek bulunur.
Zanaat odaklı işletmeler, çoğunlukla küçük ve orta ölçekli işletmelerdir. Zanaatkârlar Alman ekonomisinin önemli bir parçasıdır: Almanya'da 1 milyondan fazla zanaat odaklı işletme ve 5,6 milyon zanaatkâr bulunmaktadır.
Bir mesleğin zanaat olarak adlandırılabilmesi için "Handwerksordnung" (Zanaatler Yasası) olarak adlandırılan yasada yer alması gerekir. Çeşitli zanaatler için belirlenmiş olan gereklilikler Zanaatler Yasası’nda düzenlenmiştir. Bir zanaat öğrenmek isteyen herkes ancak ikili bir mesleki eğitim programını tamamladığı takdirde zanaatkâr olarak çalışabilir.
Almanya'da halihazırda 363.000'den fazla kişi zanaatler kapsamında mesleki eğitim görmektedir.
İkili mesleki eğitimde, eğitim alanlar ilgili mesleği öğrenmek için dönüşümlü olarak bir okulda eğitim alır ve bir şirkette veya işletmede pratik yaparlar. Böylece sadece teoriyi değil, pratik becerileri de edinirler. İkili mesleki eğitime, böyle bir mesleki eğitim almak için karşılamanız gereken koşullara ve eğitiminiz sırasında alabileceğiniz olası mali desteklere dair daha fazla bilgiyi "İkili Mesleki Eğitim" bölümümüzde bulabilirsiniz.
Almanya'da çok çeşitli sektörlerde 130'dan fazla vasıflı meslek türü bulunur. Bu mesleklerin tam olarak hangileri olduğunu öğrenmek için handwerk.de adresini ziyaret edebilirsiniz. Bu sitedeki "Berufe-Checker" (Meslek Kılavuzu) adı altında hazırlanan bölümden de yardım alabilirsiniz. Meslek kılavuzunu kullanarak ilgi duyduğunuz mesleklere ilişkin tercihlerinizi belirtebilir ve kendiniz için uygun zanaatleri kolaylıkla bulabilirsiniz.
Mesleki eğitim (zanaat alanında) birçok avantaj sunar:
- Almanya’da uzun süre kalma perspektifi: Başvurusu reddedilen sığınmacılar ya da burada bulunmalarına geçici bir süre için müsade gösterilen Duldung sahibi kişiler, örneğin nitelikli bir eğitime başladıklarında ya da başlamışlarsa “Ausbildungsduldung" (Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi" olarak bilinen olanaktan yararlanabilirler. Bu olanak sayesinde eğitiminiz boyunca Almanya'da kalmanıza izin verilir. Eğitiminizi başarıyla tamamladıktan sonra eğitimini aldığınız meslekte bir iş bulursanız, iki yıl daha oturum izni alırsınız. Buna "3+2" kuralı denir. Bu konuda daha fazla bilgiyi "Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi" bölümümüzde bulabilirsiniz.
- Uygulama odaklı: İkili eğitim uygulamaya yoğunlaşır. Mesleki eğitim sırasında öğrendiğiniz her şeyi doğrudan çalıştığınız yerde de uygulamaya koyabilirsiniz. Eğitiminiz sırasında, daha sonra işinizde bilmeniz gerekecek olan her şeyi öğrenirsiniz. Bu eğitimde teori de önemlidir, ancak örneğin bir lisans programındaki kadar kritik öneme sahip değildir.
- Daha az ön koşul: Diplomadan farklı olarak, çıraklık eğitimi almak için lise diplomasına ve C1 Almanca dil sertifikasına ihtiyacınız yoktur. Ön koşullar hakkında daha fazla bilgiyi "İkili Mesleki Eğitim" bölümümüzde veya Almanca olarak handwerk.de adresinde ilgili mesleklere ilişkin bölümde bulabilirsiniz.
- Kısa eğitim süresi: İkili mesleki eğitim en fazla 3,5 yıl sürer. Hatta bu süre genellikle daha da kısadır. Yani genellikle eğitime başladıktan 2 veya 3 yıl sonra kalifiye işçi haline gelirsiniz.
- Başladığınız andan itibaren gelir olanağı: Eğitim aldığınız işletmeden en başından itibaren para almaya başlarsınız. Miktar, seçilen mesleğe göre değişir. Bazı mesleklerde başlangıçtan itibaren iyi para kazanabilirsiniz. Eğer buradan aldığınız ücret yeterli olmazsa, belirli koşullar altında devletten ek mali destek alabilirsiniz. Buna “Berufsausbildungsbeihilfe”, yani mesleki eğitim ödeneği denir. Bu konuda daha fazla bilgiyi "İkili Mesleki Eğitim" bölümümüzde bulabilirsiniz.
- İyi gelir: Eğitim almış vasıflı bir çalışan olarak genellikle iyi bir gelir elde edersiniz. Tam olarak ne kadar kazanabileceğiniz seçtiğiniz mesleğe, iş deneyiminize ve becerilerinize bağlıdır.
- İş güvencesi: Birçok zanaat işletmesi yoğun biçimde vasıflı işçi aramaktadır. Nitelikli mesleklerde çıraklık eğitimi alarak Alman işgücü piyasasında yüksek talep görürsünüz ve kolayca iyi ve güvenli bir iş bulabilirsiniz.
- İyi kariyer fırsatları: Eğitimli zanaatkarlar Almanya'da yüksek talep görüyor. Şirketlerin çoğunluğu stajyerlerini doğrudan işe alıyor. Ancak, eğitiminizden sonra başka bir şirkete de geçebilirsiniz. Almanya’da aldığınız eğitim, vasıflı bir işçi olarak size uluslararası alanda da çok iyi kariyer fırsatları sunacaktır. Ayrıca çıraklık eğitiminizden sonra eğitim sürecine devam edebilir ve uzman veya usta işçi olmak için ek eğitim de alabilirsiniz. Bu aynı zamanda gelirinizin de artmasını sağlar.
- Serbest meslek sahibi olma: Mesleki eğitim görmüş vasıflı bir çalışan olarak kendi işinizi kurabilir veya belirli koşullar altında mevcut bir işletmeyi nispeten risksiz bir şekilde devralabilirsiniz. Almanya'da çok az sayıda zanaat odaklı işletme bulunduğundan bu hizmetlere olan talep çok yüksek. Uygun bir ileri eğitimle, mesleğinizdeki insanları kendiniz de eğitebilirsiniz. Serbest meslek sahibi olma koşulları hakkında daha fazla bilgiyi "İş Kurmak ("Gewerbe")" ve "Bağımsız Çalışanlar ("Freiberufler") veya Serbest Meslek Sahipleri" bölümlerimizde bulabilirsiniz.
- Memnuniyet: Almanya'daki zanaatkârların çok büyük bir kısmı işlerinden memnun. Bir araştırmaya göre, bu kişiler arasındaki memnuniyet oranı %91 gibi yüksek bir seviyede.
İkili mesleki eğitim sırasında maaş alırsınız. Alacağınız maaşın miktarı, mesleğinize ve yaşadığınız federal eyalete bağlıdır. Eğitimin ikinci ve üçüncü yılında, genellikle bir önceki yıla göre biraz daha fazla kazanırsınız. Sosyal sigorta ücretlerinizi karşılamak için maaşınızın bir kısmı otomatik olarak düşülecektir. İkili mesleki eğitiminiz sırasında, yılda 9984 avrodan (2022 itibariyle) fazla para kazanırsanız, aynı zamanda vergi ödemeniz gerekir. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için “Almanya’da Vergi İadesi Nasıl Yapılır?” bölümümüze bakabilirsiniz.
Belirli koşullar altında, ikili meslek eğitim sırasında mesleki eğitim ödeneği ("Berufsausbildungsbeihilfe" veya BAB) alabilirsiniz. BAB, Federal İş Bürosu tarafından kursiyerler için sağlanan mali bir yardımdır. Ebeveynleriyle birlikte yaşamayan ya da 18 yaşın üstünde olan ve maddi desteğe ihtiyaç duyan gençler, BAB'den mali destek alabilirler. Verilecek mali destek herkese özel olarak, ayrı ayrı hesaplanır. Maksimum aylık ödeme 635 avrodur. Alman vatandaşı olmayan bir kişi, aşağıdaki durumlarda BAB'den faydalanabilir.
- Avrupa Serbest Dolaşım Yönetmeliğine göre daimi oturum hakkı olan AB vatandaşıysa,
- Yerleşim (veya sürekli oturum) izni varsa,
- Cenevre Mülteci Sözleşmesi uyarınca bir mülteci olarak veya iltica veya geçici koruma hakkı olan bir kişi olarak tanındıysa,
- Duldung" yani Müsamaha Belgesi sahibiyse ve yasal olarak en az 15 aydır Almanya’da ikamet ediyorsa (ilk 15 ay sığınmacı haklarından faydalanır),
- En az 5 yıldır Almanya’daysa ve bu süre içinde kendi geçimini sağlayabilmişse,
- Ebeveynlerinden biri, son altı yıldır Almanya’da yaşıyor ve bu altı yılın en az üç yılını istikrarlı bir şekilde kazançlı bir işte çalışarak geçirdiyse.
İltica prosedürü devam eden kişiler, ancak gelecekte yasal ve kalıcı olarak kalmaları bekleniyorsa BAB alabilirler. Örneğin, ilticanızın tanınma şansınız yüksekse veya başka bir oturum izni alma şansınız varsa (örneğin eğitim yoluyla) bu durum söz konusudur. BAB'a başvurmak faydalı olacaktır. Başvurunuz reddedilirse, bir danışma merkezinden tavsiye alabilirsiniz. BAB alamazsanız, sığınmacı ödeneği almaya devam edebilirsiniz.
BAB'a başvurmak için, doğrudan sizden sorumlu olan iş bulma bürosuna başvurmanız gerekir. Orada sizden meslek eğitimi için imzaladığınız sözleşmeyi sunmanızı isteyeceklerdir.
İlke olarak, şirket içi eğitim sırasında Bürgergeld (vatandaşlık parası) alamazsınız. İstisna: Hâlen ebeveynleriyle yaşamakta olan ve maaşının miktarı yaşamak için yeterli olmayan katılımcılar, Bürgergeld (vatandaşlık parası) için başvuruda bulunabilirler. Bunu yapmak için, sizin için sorumlu olan iş bulma bürosuna başvurmanız gerekir.
Eğitim sırasında, haftada on saate kadar başka bir işte çalışma hakkınız vardır.
Etkinlikle ilgili daha fazla videoyu YouTube Oynatma Listemizde bulabilirsiniz.
Dijital ve ücretsiz olarak gerçekleşecek serimiz “Ausbildung im Fokus” (Mesleki Eğitim Mercek Altında) ile vasıflı işçiler ve uzmanlarla doğrudan ve çevrimiçi olarak iletişime geçebilir ve onlara kendi dilinizde sorular sorabilirsiniz. İşçiler bu etkinlik kapsamında meslekleri (örneğin hassas işlem teknisyeni, özel ayakkabıcı, gözlükçü ve şekerlemeci), günlük işleri ve geleceğe dair beklentileri hakkında konuşabilirler. Ayrı odalarda bulunan uzmanlar ise "Almanca Öğrenimi" ve "Eğitim sırasında mali destek (mesleki eğitim ödeneği)" konularındaki soruları yanıtlamaya hazır olacaklar.
Almanya'da mesleki eğitim birçok fırsat sunar. Sadece uzun süreli oturma iznine giden yolu güvence altına almakla kalmaz, aynı zamanda krizlerden etkilenmeyen bir iş sahibi olma ve gelecekte serbest meslek kurma gibi çeşitli kariyer fırsatları da sunar. Etkinliklerimizde, birçok vasıflı zanaat hakkında önemli bilgiler edinecek ve vasıflı işçiler, uzmanlar ve diğer katılımcılarla doğrudan fikir alışverişinde bulunabileceksiniz. Örneğin, mesleki eğitime katılabilmek için hangi koşulları sağlamanız gerektiğini, Ausbildungsduldung’un (Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi) ne olduğunu ve eğitiminiz sırasında ne tür mali destekler alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Sekiz dilde toplam altı etkinlik düzenlenecek. Bireysel etkinlikler, Handbook Germany editörleri tarafından yönetilecek ve editörlerimiz etkinlik sırasında size eşlik edecekler. Together in Germany moderatörleri de etkinlik sırasında ve sonrasında topluluk platformumuzda diğer soruları yanıtlayacaklar.
Etkinliğe bu bağlantıya tıklayarak kayıt olmadan katılabilirsiniz: https://topia.io/aif-handbookgermany
"Handbook Germany - Ausbildung im Fokus (Mesleki Eğitim Mercek Altında" Neue deutsche Medienmacher*innen e.V.'nin ZWH'nin (Zentralstelle für die Weiterbildung im Handwerk e. V. - El Sanatları İleri Eğitim Merkezi) "Zanaat Elçileri" girişimi ile birlikte işbirliği içinde yürüttüğü bir projedir. Proje Mercator Vakfı tarafından finanse edilmektedir.
Etkinliklerin düzenleneceği diller: Arapça, İngilizce, Farsça / Dari, Fransızca, Peştuca, Rusça, Türkçe, Ukraynaca.
Her biri aşağıdaki belirtilen dillerde yapılacak olan, toplam altı sanal etkinlik düzenlenecek:
- Farsça + Peştuca: 29.09.2022
- Türkçe: 15.12.2022
- Rusça: 02.03.2023
- Ukraynaca: 30.03.2023
- Arapça: 06.07.2023
- Fransızca: 26.10.2023
- İngilizce: 25.01.2024
Tüm etkinlikler ücretsiz bir çevrimiçi platform olan Topia'da gerçekleşir. Etkinlikler için kayıt olmanız gerekmez, vereceğimiz bağlantı aracılığıyla doğrudan katılabilirsiniz.
Etkinliğe bu bağlantıya tıklayarak kayıt olmadan katılabilirsiniz: https://topia.io/aif-handbookgermany
Topia, kendi sanal dünyasına sahip çevrimiçi bir platform. Farklı odalarda ve atölyelerde bir avatarla dolaşabilir, videolar izleyebilir ve diğer katılımcılarla, vasıflı çalışanlarla, uzmanlarla ve Handbook Germany ekibiyle sesli ve – dilediğiniz takdirde - görüntülü iletişim kurabilirsiniz.
Topia'yı nasıl kullanacağınızı öğrenmek için bu videoyu izleyebilirsiniz: https://youtu.be/II3C4QxPUIk
Katılım ücretsizdir ve önceden kayıt olmanız gerekmez. Ancak, platformu önceden test edebilirsiniz. Daha fazla bilgiyi "Topia'yı önceden test edebilir miyim?" başlığı altında bulabilirsiniz.
Topia’da sunulan olanakları deneyimleyebilmek için internet erişimi olan herhangi bir bilgisayara ihtiyacınız olacak. Ne yazık ki, akıllı telefon üzerinden katılım sadece sınırlı bir ölçüde mümkün. İnternet erişimi olan bir bilgisayarınız veya dizüstü bilgisayarınız yoksa, lütfen "Etkinlik için interneti olan herhangi bir bilgisayara nereden erişebilirim?" başlığı altına bakabilirsiniz.
Lütfen dikkat: Etkinlik kaydedilecektir. Anonim olarak katılmak istiyorsanız, lütfen kameranızı devre dışı bırakmayı unutmayın.
Hayır. Önceden vereceğimiz internet bağlantısı aracılığıyla çevrimiçi etkinliğimize katılabilirsiniz. Önceden kayıt yaptırmak gerekli değildir. Etkinlik bağlantısını her etkinlikten yaklaşık bir hafta önce paylaşacağız.
Lütfen dikkat: Her etkinlik için katılımcı sayısı 125 kişi ile sınırlıdır. Etkinlik günü bağlantıya tıklayan ilk 125 kişi etkinliğimize katılabilecektir. Ancak, katılamazsanız üzülmeyin çünkü tüm bilgileri daha sonra web sitemizde video ve podcast formatlarında paylaşacağız.
Katılım ücretsizdir.
Evet, her etkinlikten bir hafta önce Topia'yı uygun bir zamanınızda test edebilir ve kendinizi platforma aşina hale getirebilirsiniz. Kullanımı çok kolaydır. Etkinlikten birkaç gün önce Handbook Germany editörleri ve Together in Germany'den meslektaşlarımız da orada aktif halde bulunacaklar. Bu sırada Topia hakkında sorular sorabilir ve bizimle fikir alışverişinde bulunabilirsiniz.
Etkinliğimize en verimli şekilde katılabilmek için dizüstü bilgisayar veya bilgisayara ihtiyacınız olacak. Ne yazık ki, akıllı telefon üzerinden katılım sadece sınırlı bir ölçüde mümkün. Bilgisayarınız yoksa, aşağıdaki yerlerden herhangi bir bilgisayara erişebilirsiniz:
Kütüphaneler: Neredeyse tüm kütüphanelerde interneti olan bir bilgisayara ücretsiz olarak erişim sağlamak mümkün. Bibliotheksstatistik.de adresindeki "kütüphane arama motorunu" kullanarak yakınınızdaki bir kütüphaneyi bulabilirsiniz. Arama motoru şu şekilde çalışır:
- Önce listeden "Ort” (konum) kelimesini seçin ve ardından "Filter einstellen” (filtre ayarları) kelimesine tıklayın.
- Ardından, bir sonraki sayfada posta kodunuzu veya şehrinizin adını girin ve tekrar "Filter einstellen” (filtre ayarları) kelimesine tıklayın.
- Ardından listeden "Bibliothekstyp” (kütüphane türü) kelimesini seçin ve tekrar "Filter einstellen” (filtre ayarları) kelimesine tıklayın. Ardından " Öffentliche Bibliothek“ (halk kütüphanesi) kelimesini seçin ve "Filter einstellen” (filtre ayarları) kelimesine tıklayın.
- Bir sonraki sayfada "Trefferliste anzeigen” (sonuç listesini göster) seçeneğine tıklayın. Daha sonra karşınıza bölgenizdeki tüm halk kütüphanelerinin bir listesi çıkacaktır.
- Sol taraftaki küçük mavi beyaz oka tıklarsanız, kütüphanenin adresini ve çalışma saatlerini bulabilirsiniz.
Alternatif olarak, bibliotheksportal.de adresinde çeşitli listeler aracılığıyla yakınınızdaki kütüphaneleri bulabilirsiniz. Burada öncelikle federal eyaletinizi seçmelisiniz.
Mahalle merkezleri (Nachbarschafstreffs): Bölgenizdeki bir mahalle merkezine veya aile buluşma yerine etkinlik için kullanabileceğiniz internetli bir bilgisayarları olup olmadığını da sorabilirsiniz. Bölgenizde bulunan mahalle merkezlerini veya aile buluşma yerlerini bulmak için "Yerel Arama" arama motorumuzu kullanabilir veya topluluk forumumuzda hizmet veren moderatörlere danışabilirsiniz.
İnternet kafe: Yakınınızdaki bir internet kafeye giderek etkinliğe katılabilirsiniz. Ancak bunun için para ödemeniz gerekecektir, genelde internet kafelerde bilgisayar kullanmak için saat başına yaklaşık 1-3 avro ödersiniz.
Okulda Mesleki Eğitim
Almanya'da bir iş bulmak istiyorsanız, mesleki eğitim programları olan bir üniversitede eğitim almak iyi bir tercih olacaktır. Bu eğitim programları genellikle bir ila üç buçuk yıl arasında sürmektedir. Bu eğitimler ya okul temellidir ve sınıfta gerçekleşir ("schulische Ausbildung") veya sınıfta alınan dersler bir kurumda veya şirketteki pratik eğitimle birleştirilerek gerçekleştirilir ("Duale Ausbildung"). Bu bölümde size okulda mesleki eğitim hakkında bilgi veriyoruz. İkili meslek eğitimi hakkında bilgi almak için lütfen İkili Meslek Eğitimi (Duale Ausbildung) bölümümüze bakın.
Bir mesleki eğitim programını tamamladıktan sonra, kalifiye bir çalışan ("qualifizeierte Fachkraft") olursunuz. Almanya'da kalifiye çalışanlar oldukça talep görür ve kalifiye olmayanlara göre daha çok para kazanırlar. Dolayısıyla, bir mesleki eğitim programını tamamlamak, Almanya'daki kariyerinizi inşa etme yolunda önemli bir adım teşkil edebilir.
İkili Mesleki Eğitim (Duale Ausbildung)
Almanya'da bir iş bulmak istiyorsanız, mesleki eğitim programları olan bir üniversitede eğitim almak iyi bir tercih olacaktır. Mesleki eğitim ile yapabileceğiniz yaklaşık 330 farklı iş bulunmaktadır. Bu eğitim programları genellikle bir ila üç buçuk yıl arasında sürmektedir. Bu eğitimler ya okul temellidir ve sınıfta gerçekleşir ("schulische Ausbildung") veya sınıfta alınan dersler bir kurumda veya şirketteki pratik eğitimle birleştirilerek gerçekleştirilir ("Duale Ausbildung"). Bu bölümde size ikili mesleki eğitim hakkında bilgi veriyoruz. Okulda mesleki eğitimi hakkında bilgi almak için lütfen Okulda Meslek Eğitimi (Schulische Ausbildung) bölümümüze bakın.
Bir mesleki eğitim programını tamamladıktan sonra, kalifiye bir çalışan ("qualifizeierte Fachkraft") olursunuz. Almanya'da kalifiye çalışanlar oldukça talep görür ve kalifiye olmayanlara göre daha çok para kazanırlar. Dolayısıyla, bir mesleki eğitim programını tamamlamak, Almanya'daki kariyerinizi inşa etme yolunda önemli bir adım teşkil edebilir.
Nasıl bir mesleki eğitim (Ausbildung) programı bulabilirim?
Mesleki eğitim yapabilecek bir yer bulmak genellikle o kadar kolay değildir. Yeterli Almanca bilgisi veya bu alanda önceden staj yapmış olmak gibi farklı ön koşulları yerine getirmiş olmak beklenebilir. Ayrıca hem başvuru sürecinde hem de iş görüşmesinde diğer başvuranlardan öne çıkmak da önemlidir. Bunları yapamıyorsanız, mesleki eğitim dünyasına girebilmek o kadar da kolay olmayacaktır.
Birçok mülteci, mesleki eğitim yapacakları bir pozisyonu bulmakta zorlandığı için, Almanya'da hazırlık kursları ve oryantasyon yardımlarından, koçluk ve danışmanlığa kadar farklı destek türleri sunarak mesleki eğitim pozisyonlarına erişimi kolaylaştıran çeşitli kuruluş ve girişimler vardır.
Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi (Ausbildungsduldung)
İkamet Yasası §60c uyarınca "Ausbildungsduldung", iltica başvurusu reddedilen kişiler için bir seçenektir. Ausbildungsduldung ile bu kişilerin Almanya'da kalmalarına ve bir eğitim programını tamamlamalarına izin verilir. Ausbildungsduldung, kişinin geçiminin güvence altında olmaması halinde kişinin almanya’da kalmasına eğitim amacıyla müsamaha gösterilen bir oturum iznidir ve "Ausbildungsduldung" ile eğitiminiz süresince Almanya'da kalmanıza izin verilir.
Unutmayın: 1 Mart 2024 tarihinden itibaren, ülkeyi terk etmesi gereken kişiler de İkamet Yasası Madde 16g uyarınca bir eğitim amacıyla oturum izni için başvurabilir ve bunun için ya geçimlerini güvence altına alabilmeleri beklenir, ya da SGBIII uyarınca bir eğitim bursu alıyorlarsa, bu durumda kendi geçimlerini sağlayıp sağlayamadıklarına bakılmaksızın İkamet Yasası Madde 16g uyarınca bir oturum izni de alabilirler. Bu konuda daha fazla bilgiyi "Mesleki Eğitim için Oturum İzni (İkamet Yasası §16g)" sayfamızda bulabilirsiniz.
Eğitiminizi tamamladıktan sonra öğrendiğiniz meslekte bir iş bulursanız, oturum izniniz iki yıl daha uzatılır. Buna "3 + 2" kuralı ("3 + 2" Regelung) denir.
Bu nedenle, Almanya'ya gelir gelmez Almanca öğrenmeye ve mesleki eğitime başlamanın elbette sizin için faydası olacaktır. Böylece sığınma başvurunuzun reddedilmesi durumunda Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi ("Ausbildungsduldung") almak için başvurabilirsiniz. İltica başvurunuz reddedilmişse veya iltica başvurusunda bulunmamışsanız ve hâlen “Duldung” belgesine sahipseniz, mesleki eğitim başvurusunda bulunmak sizin yararınıza olacaktır.
Mesleki Eğitim için Vize
Almanya'da mesleki eğitim almak, iyi bir profesyonel gelecek için birçok fırsat sunar.
Ancak, mesleki eğitiminizi Almanya'da yapmak istiyorsanız ve henüz burada yaşamıyorsanız, buna uygun bir oturum iznine ihtiyacınız olacaktır. Buna "mesleki eğitim amaçlı oturum izni" (Aufenthaltserlaubnis zum Zweck der Ausbildung) denir ve 2024 Mart’tan itibaren İkamet Yasası §16a'da düzenlenecektir. Ancak üçüncü ülkelerden gelen birçok insan için ilk adım “mesleki eğitim amaçlı vize” (Visum zum Zweck der Ausbildung) başvurusunda bulunmaktır. Bu, Almanya'ya yasal olarak giriş yapmanızı ve ardından eğitiminize başlamanızı sağlar. Mesleki eğitim öğrencisi olmak amacıyla vize veya oturum izni için hangi şartları yerine getirmeniz gerektiğini buradan öğrenebilirsiniz.
Mesleki Eğitim Yeri (Ausbildungsplatz) veya Öğrenim Yeri Arama Vizesi
Almanya'da bir mesleki eğitim programını veya bir lisans eğitimini tamamlarsanız, iş açısından birçok fırsat yakalayabilirsiniz. Ancak, Almanya dışındayken burada bir mesleki eğitim yeri veya öğrenim yeri bulmak genellikle kolay değildir. Bu nedenle, İkamet Yasası §17’ye göre bir mesleki eğitim veya öğrenim yeri aramak için vize veya oturum izni alınabilir. Bu sayede, 17. madde uyarınca bir oturum izni almak ve ardından yerel olarak bir yer aramak için Almanya'ya uygun bir vize ile giriş yapabilirsiniz. Bu bölümde, bir mesleki eğitim veya öğrenim yeri aramak amacıyla vize ve oturum izni alabilmek için hangi şartları yerine getirmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.
Mart 2024'ten itibaren İkamet Yasası §17’de gerçekleşecek değişiklikler:
- Oturum izni başvurusu için azami yaş 35'e yükseltilecek.
- Gerekli Almanca dil becerileri B2'den B1 seviyesine düşürülecek.
- Oturum izni süresi 9 aya çıkarılıyor.
- Haftada 20 saatlik yarı zamanlı bir işe ve 2 haftaya kadar deneme amaçlı bir işe girebilirsiniz.
- Vize prosedürünü tekrarlamak zorunda kalmadan amaç değişikliği, yani başka bir nitelikli mesleğe geçiş mümkün olacak (İkamet Yasası §§ 16 a, b, 19 c paragraf 2 ve § 18 a, b ve g uyarınca).
Almanya'da Denklik Almak
Almanya dışında eğitim veren bir okuldan aldığınız diplomanız veya mesleki niteliklerinizi gösteren bir dereceniz varsa, bu belgelerin Almanya'da denkliğini alabilirsiniz. Mesleki yeterliliklere kıyasla, üniversite ve okul yeterliliklerin denkliğini almak daha rahattır. Bunu Anabin üzerinden kontrol edebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi için "Yeterliliğimin denkliği olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?" başlığı altına bakabilirsiniz. Bu süreçte, aldığınız diploma veya derece benzer bir Alman derecesi ile karşılaştırılır. Dereceniz eşdeğer olarak kabul edilirse, ilgili bir bildirim alırsınız. Alacağınız denklik Almanya iş piyasasında size daha iyi şanslar sunar.
Başka ülkelerden diploma ve başka türlü bir derecesi olan herkesin Almanya’da denklik alma süreci hakkı vardır. Denklik almanızla ne vatandaşlık ne oturum durumunuzun bir ilgisi yoktur. Lütfen unutmayın: Almanya dışında bulunan kişiler, Almanya'da eğitim almak veya çalışmak istediklerini kanıtlamak için bazen uygun belgeler (örneğin eğitim yeri, iş teklifi) sunmak zorundadır. Sonrasında, mesleki niteliklerin Almanya'da denkliği alınabilir.
*Bu bilgi sayfası IQ Network NRW'nin desteği ile güncellenmiştir.
Nasıl Almanca Öğrenirim?
Bir entegrasyon veya mesleki dil kursuna katılma izniniz olmasa bile, Almanca öğrenmenin ve yeterliliğinizi artırmanın çeşitli başka yollarını bulabilirsiniz. Burada, ücretsiz ya da uygun bir maliyetle nasıl Almanca öğrenebileceğiniz üzerine bilgiye ulaşabilirsiniz.