Avrupa Birliği üye devleti olan Almanya, 2000li yıllarda üniversite sistemini diğer Avrupa Birliği ülkelerine uyarlamıştır. Buna "Bolonya Süreci" denir. Eskiden kullanılan diploma (Diplom) ve Magister Artium, şimdi yeni lisans ve yüksek lisans dereceleri ile değiştirmiştir. Bolonya Süreci henüz bütün üniversitelerde sona ermemiş olduğundan, bu eski derecelerle karşılaşabilirsiniz. Her ikisi de yeni yüksek lisans derecesine (Master) denk gelmektedir.
Lisans derecesi, Avrupa’da ve dünya çapında birçok ülkede tanınan bir derecedir. Lisans, Master Atrium and Diploma, “lisans çalışmaları” (“grundständige Studien“) olarak bilinmektedir. Bir yüksek lisans programının aksine, bir lisans programına başlamak için akademik bir dereceye ihtiyacınız yoktur. Genelde, bir lisans derecesini tamamlamak için üç veya dört yıl gerekir. Eğitiminiz sırasında, seçtiğiniz bölümün temellerini öğrenirsiniz. Eğitiminizi başarıyla tamamlamanızın ardından; beşerî bilimler alanında Sanat Eğitimi Lisansı (B.A.), doğa bilimlerinde Bilim Eğitimi Lisansı (B.Sc.) ve mühendislik eğitimi alırsanız Mühendislik Eğitimi Lisansı (B.Eng.) alırsınız. Bir lisans derecesine sahip olduğunuzda, iş piyasası için düşük bir seviyede kalifiye bir çalışan olursunuz. Eğitiminize devam etmek isterseniz, yüksek lisans başvurusunda bulunabilirsiniz. Almanya'da yapabileceğiniz tüm lisans derecelerine studis-online.de adresinden ulaşabilirsiniz.
Yüksek lisans derecesi, ancak lisans eğitiminden sonra kazanabileceğiniz bir lisans derecesidir. Bir yüksek lisans derecesini tamamlamak için genelde bir veya iki yıl gerekir. Çalışmalarınız sırasında belirli bir konuyla ilgili bilgilerinizi genişletir ve bir veya iki alanda uzmanlaşırsınız. Eğitiminizi başarıyla tamamlamanızın ardından; beşerî bilimler alanında Sanat Yüksek Lisansı (M.A.), bilim bölümünde okursanız Bilim Yüksek Lisansı (Yüksek Lisans) ve mühendislik okuduğunuz takdirde Mühendislik Yüksek Lisansı (M.Eng.) alırsınız. Bir dereceye layık görüldükten sonra, iş piyasasına daha üst bir seviyeden girme niteliğine sahip olursunuz. Almanya'da yapabileceğiniz tüm yüksek lisans derecelerine studis-online.de adresinden ulaşabilirsiniz.
Bazı akademik konular, lisans ve yüksek lisans sisteminin bir parçası değildir. Eğer bir doktor, avukat, öğretmen ya da eczacı olmak istiyorsanız, çalışmalarınızın sonunda resmi devlet sınavına (Staatsexamen) girmeniz gerekir. Gerekli tüm derslerden geçtikten sonra ilk devlet sınavını ("Erstes Staatsexamen") alabilirsiniz. Geçerseniz, çalışma alanınızda bir staj dönemi tamamlamanız gerekir. Bu döneme staj veya hazırlık dönemi denir. Bundan sonra ikinci devlet sınavına ("Zweites Staatsexamen") girebilirsiniz. Geçerseniz, mesleğinizin ilgili unvanını taşımanıza ve bu alanda çalışmanıza izin verilecektir. Devlet sınavları federal yönetmeliklere tabidir. Bu, Almanya'da nerede okuduğunuza bakılmaksızın aynı sınava gireceğiniz anlamına gelir.
Yüksek lisans derecesine sahipseniz ve akademik kariyerinizi sürdürmek istiyorsanız, bir doktora programına başvurmak için başvurabilirsiniz. Bölümünüze bağlı olarak, teziniz hakkında araştırma yapmak, tezinizi yazmak ve yayınlamak iki veya daha fazla yıl alabilir. Bir doktora yapmayı düşünüyorsanız, önce size doktora öğrencisi olarak kabul etmeye istekli bir profesör ("Doktorvater" veya "Doktormutter") bulmanız gerekir. Ancak bir danışman profesör bulduktan sonra, o kişinin görevli olduğu üniversitede doktora programına katılmak için başvurabilirsiniz.
İkili mesleki derece ("ausbildungsintegriertes duales Studium"), bir yüksek öğretim kurumundaki eğitimi, bir şirkette işbaşı eğitim ile bütünleştirir. Bu tür ikili mesleki derece dersleri, özellikle ekonomi ve mühendislik alanlarında yaygın olarak görülmektedir.
Olağan üniversite programlarının aksine, ikili mesleki derece, öncelikle akademik çalışmalara odaklanmaz. Bir yüksek öğretim kurumunda ya da "Berufsakademie"de öğretilen teoriye ek olarak, öğrenciler bir şirkette, iş başında eğitim görürler. Bu, onlara mükemmel kariyer fırsatları yaratan gerekli iş tecrübesini sağlar. Ayrıca, öğrenciler bu şirketleri için çalıştıkları süre boyunca bir miktar maaş alırlar.
İkili mesleki lisans genellikle üç ila beş yıl arasında sürer. Çoğu durumda, akademik kısma yeterli zaman ayırabilmek adına, mesleki eğitim kısmı iki yılla sınırlandırılır. Ancak Alman üniversiteleri için gereken giriş yeterliliğine sahipseniz, bu tür bir eğitime katılabilirsiniz. İlk adım, pratik eğitiminizden sorumlu olacak bir şirkete başvurmaktır. Ardından, şirketinizin iş birliği yaptığı üniversitede bir lisans eğitimine kayıt olursunuz.
"Ausbildung Plus" portalında, ikili mesleki derece derslerinin listesinin yanı sıra staj öneren şirketlerle ilgili bir liste de bulunmaktadır. Arama alanına "ausbildungsintegriertes duales Studium" yazmanız yeterli olacaktır. Bu tür lisans dersleri çok popüler olduğundan, erken başvurduğunuzdan emin olun. azubi.de web sitesinde (Almanca), ikili mesleki derece hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Hochschulkompass.de web sitesinde farklı üniversiteleri ve buralarda eğitim alabileceğiniz dereceleri öğrenebilir ve istediğiniz alanda verilen dersleri inceleyebilirsiniz.
Üniversite Sistemi
Almanya’da yüksek eğitim çok çeşitlidir. Almanya'da yüzlerce üniversite, müzik akademisi, uygulamalı bilim üniversitesi, sanat ve sinema okulları bulunmaktadır. Bütün bu eğitim enstitüleri üniversite çatısı altında bir araya gelir. Devlet üniversiteleri, kiliseye bağlı üniversiteler ve özel üniversiteler vardır. Özel üniversiteler için genelde belli bir ücret ödemeniz gerekir. Sizin için doğru olanı seçmek kolay bir iş değildir. Burada farklı çeşit üniversiteler hakkında genel bilgilere ulaşabilirsiniz. Ayrıca üniversite hakkında daha fazla bilgi edinmek için “Üniversite Başvurusu” ve “Öğrenciler İçin Mali Destek” bölümlerine de bakabilirsiniz.
Üniversite Başvurusu
Gelecekte Almanya'da kalmayacak olsanız bile, bir Alman üniversitesinde eğitim almak, kariyeriniz için size birçok fırsat sunacaktır. Bir öğrenci olarak elbette bütün bunlara başlamak kolay değildir. Bazı koşulları yerine getirmeniz ve birçok son teslim tarihine ve kurala uymanız beklenir. Burada, Almanya'da eğitim alıp alamayacağınızı ve ne konuda eğitim almanıza izin verildiğini, eğitim almak için nasıl başvuruda bulunacağınızı ve yurt dışında eğitiminize devam edip edemeyeceğinizi öğrenebilirsiniz.
Yükseköğrenim Öğrencileri için BAföG
Üniversite eğitimi almak, kişinin kariyeri için çok faydalı olabilir. Ancak, eğitim sırasında bazı maliyetler sorun yaratabilir. Bu nedenle Almanya'da Federal Eğitim Teşvik Yasası (BAföG) kapsamında bir devlet desteği sunulmaktadır. Sizin veya ailenizin geliri azsa ve Almanya'ya öğrenci vizesi ile gelmediyseniz, belirli koşullar altında BAföG'e başvurabilir ve ardından devletten maddi destek alabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: BAföG genellikle mesleki eğitim ve ortaöğrenim öğrencileri için de mümkündür. Yükseköğrenim öğrencileri için BAföG hakkındaki bilgileri burada bulabilirsiniz.
*Bu bilgi sayfası, Yüksek Nitelikli Göçmenlerin Entegrasyonu Derneği - INTEZ e. V.'den Prof. Matthias Knuth'un desteği ile güncellenmiştir.
Öğrenciler İçin Mali Destek
Üniversite eğitimi almayı planlıyorsanız, muhtemelen kendinize bunu nasıl karşılayacağınızı soruyorsunuzdur. Neyse ki, Almanya’daki devlet üniversitelerinin çoğunda öğrenim ücretsizdir, ancak elbette karşılamanız gereken bazı masraflar olacaktır. Her sömestir harç yatırmanız, gerekli kitapları almanız ve elbette geçiminizi sağlamaya devam etmeniz gereklidir. Öğrenci işleri veya "BAföG" olarak bilinen ve devlet tarafından desteklenen krediye ek olarak, öğrenciler için çok sayıda burs, özel krediler ve diğer finansman programları da bulunmaktadır.
Staj
Staj yaparak iş tecrübesi kazanabilir ve iş fırsatlarınızı önemli ölçüde artırabilirsiniz. Birçok okul ve üniversitede, öğrencilerden eğitimleri sırasında zorunlu staj yapmaları beklenmektedir. Bu bölümde, bir stajyer olarak haklarınız, staj yapmanın faydaları ve staja başlamadan önce göz önüne almanız gereken önemli konular hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Üniversite dereceleri, kabul şartları ve burslarla ilgili daha fazla bilgi edinin.
Buradan özellikle mülteciler için birçok dilde eğitim hakkında bilgi alabilirsiniz.