Eğer yakın zamanda Almanya’ya taşındıysanız, Almanca öğrenmenin en büyük zorluklardan biri olduğunu fark etmişsinizdir. Alman makamlarıyla konuşabilmek, eğitim almak, mesleki eğitim yapmak veya çalışmak için genelde sadece Almanca konuşmanız gerekir. Eğer Almanya’da yaşayan insanları yakından tanımak ve gerçekten Almanya’ya geldiğinizi hissetmek istiyorsanız Almanca öğrenmelisiniz. Entegrasyon kursunda sadece Almanca öğrenmekle kalmaz, Alman kültürü ve toplumu hakkında da birçok bilgi edinirsiniz. Bu bölümde entegrasyon kursunun ne anlama geldiği ve kim tarafından karşılandığı hakkında aradığınız bilgilere ulaşabilirsiniz.
Entegrasyon kursu, dil ve oryantasyon kursunun bir birleşimidir. Bu kurs, Almanya'ya alışmanıza yardımcı olur. Dil kursu genellikle 600 ders saatinden oluşur. Kurs, meslek, çalışma, alışveriş, devlet dairesi ziyaretleri, e-postalar veya mektuplar gibi konuları kapsayan B1 dil seviyesindeki bir sınavla („Deutsch-Test für Zuwanderer" veya kısaca DTZ) sona erer. Kursta aynı zamanda Almanya tarihi, kültürü, toplumu ve politikası hakkında da birçok bilgi öğrenirsiniz. Oryantasyon kursu genellikle 100 ders saati sürer ve sonunda bir sınava girersiniz.
Genel entegrasyon kursuna ek olarak, kadınlar, ebeveynler veya 27 yaşına kadar olan genç yetişkinler için özel entegrasyon kursları vardır. Ayrıca aşağıdaki kişiler için 100 ders saatinden oluşan okuma yazma kursları da vardır:
- Hiç okuyamayan veya yazamayanlar, ya da bunları çok az yapabilenler.
- Latin alfabesiyle okuma yazmayı bilmeyen ancak farklı bir alfabeyle okuyup yazabilenler.
Hızlı öğrenen kişiler için yoğunlaştırılmış kurslar da mevcuttur. Bu kurslar daha kısa sürelidir ancak öğrenilen bilgiler aynıdır.
Entegrasyon kursuna gidip gidemeyeceğiniz oturum izninize bağlıdır.
Oturum iznim var: Genel olarak, Almanya'da en az bir yıldır yaşayan ve çalışan olarak oturum iznine, aile birleşimi bağlamında oturum iznine veya sığınmacı, mülteci veya geçici koruma hakkına sahip bir kişi olarak tanınmaları nedeniyle oturma iznine sahip olan tüm yabancılar bir entegrasyon kursuna katılabilir. Ancak zaten iyi Almanca bilgisine sahip kişiler, okula devam eden çocuklar ve gençler entegrasyon kursuna katılamazlar. İkamet Yasası’nın 25 (5) ve 24 maddeleri uyarınca oturum izni sahipleri, entegrasyon kursuna katılmak için başvurabilirler. Bununla ilgili daha fazla bilgi için aşağıda "Entegrasyon kursuna nerede ve nasıl kayıt olabilirim?”başlığı altına bakabilirsiniz.
Geçici oturum iznim var: İltica süreciniz hâlâ devam ediyorsa, katılıp katılamayacağınız geldiğiniz ülkeye ve geliş tarihinize bağlıdır:
- Almanya’da kalma ihtimalinizin yüksek olduğu bir ülkeden (guter Bleibeperspektive) geliyorsanız, yani Eritre, Somali, Suriye veya Afganistan’dan, entegrasyon kursuna katılabilirsiniz. Kursa katılmak için bir başvuruda bulunmanız gerekir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için "Entegrasyon kursuna nerede ve nasıl kayıt olabilirim?" başlıklı bölümü okuyabilirsiniz.
- Dublin prosedürü sırasında, genellikle bir entegrasyon kursuna katılmanıza izin verilmez. Ancak yine de başvuru yapılması yasak değildir ve bir entegrasyon kursuna kabul edilmeniz mümkündür. Bu konuda bilgi almak için en iyisi bir danışma merkezine gitmek ve uzmanlardan yardım istemek olacaktır.
Başvurunuz reddedilirse ne yapmanız gerektiğini "Entegrasyon kursuna gitme hakkım yok – nasıl Almanca öğrenebilirim?” başlığı altında okuyabilirsiniz. - Güvenli ülke olarak kabul edilen bir ülkeden geliyorsanız, entegrasyon kursuna katılamazsınız. Güncel olarak güvenli olarak kabul edilen ülkeler: Tüm AB üye ülkeleri, Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Gana, Kosova, Kuzey Makedonya, Karadağ, Moldova Cumhuriyeti, Senegal ve Sırbistan.
- Geri kalanlar için ise bu kural geçerlidir: 31 Temmuz 2019 tarihinden önce Almanya’ya geldiyseniz ve iş arayan, çalışan, staj yapan, vb. bir şekilde kayıtlıysanız gelişinizin ardından üç ay sonra entegrasyon kursu başvurusunda bulunup ve kursa başlayabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi almak için "Entegrasyon kursuna nerede ve nasıl kayıt olabilirim?" başlıklı bölümü okuyabilirsiniz.
Müsamaha Belgesi (Duldung) sahibiyim: Duldung sahibi biri olarak genelde entegrasyon kursuna katılma hakkınız yoktur. Bu düzenlemeden muaf olanlar şunlardır: İkamet Yasası §60a Paragraf 2, Cümle 3 uyarınca isteğe bağlı Duldung (Ermessensduldung) sahibi kişiler entegrasyon kursuna katılabilirler. Eğitim Sebebiyle Müsamaha Belgesi (Ausbildungsduldung) ve İş Sebebiyle Müsamaha Belgesi (Beschäftigungsduldung) olanlar için de aynı durum geçerlidir. Ancak, ilk olarak Federal Göç ve Mülteciler Dairesine (BAMF) bir başvuruda bulunmanız gerekir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için "Entegrasyon kursuna nerede ve nasıl kayıt olabilirim?" başlıklı bölümü okuyabilirsiniz.
Kişinin bir entegrasyon kursuna katılması mümkünse, bu kişi bunun için sosyal yardım dairesinden, yabancılar dairesinden veya iş merkezinden "entegrasyon kursuna katılma yükümlülüğü" (Verpflichtung zum Integrationskurs) adı verilen bir yazı alır. Yani böyle bir yazı alırsanız, bir entegrasyon kursuna katılmakla yükümlüsünüz demektir. Bu durumdan muaf olanlar aşağıdaki gibidir:
- Okula devam eden çocuk ve gençler,
- Mesleki Eğitim (Ausbildung) yapan kişiler,
- Tam zamanlı çalışan kişiler (sosyal güvenlik katkılarını ödeyen)
- Geçerli bir sebep (mesela bir aile üyesine bakmakla yükümlü) dolayısıyla kursa katılması mümkün olmayan kişiler
Bir entegrasyon kursuna katılmanız gerekip gerekmediğini, oturum iznini aldığınız Yabancılar Dairesinden öğrenebilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Bürgergeld gibi veya AsylbLG kapsamında bir yardım alıyorsanız, Jobcenter veya Sosyal Yardım Dairesi de size entegrasyon kursuna katılma zorunluluğu getirebilir.
Entegrasyon kursuna katılabiliyorsanız ve katılmak zorundaysanız, Jobcenterdan veya Yabancılar Dairesinden oturum izninizle birlikte bir de kursa katılma hakkınızı gösteren belge (Berechtigungsschein) alırsınız. Henüz bir belge almadıysanız, yetkili makamla iletişime geçmeniz ve kursa katılma hakkınızı gösteren bu belge için başvurmanız tavsiye edilir. Bu belgeyle istediğiniz bir kursa kayıt yaptırabilirsiniz. Yaşadığınız yerdeki yabancılar dairesi veya Jobcenter size şehrinizde entegrasyon kursu veren okulların bir listesini verebilir. Kurs merkezlerini BAMF’ın web sitesinden ya da KURSNET platformundan da online olarak aratabilirsiniz. Kurs arama sürecinde yardıma ihtiyacınız olursa, bölgenizdeki bir gençlik göçmenlik merkezi veya yetişkinler için göçmenlik danışma merkeziyle iletişime geçebilirsiniz.
Kursa katılma hakkınızı gösteren bir belge almadıysanız, entegrasyon kursuna kabul için Federal Göç ve Mülteciler Dairesine (BAMF başvuruda bulunmanız gerekir. Başvuru formunu BAMF’ın web sitesinden Almanca veya başka bir dilde indirebilirsiniz. Web sitesinde, başvuruyu göndermeniz gereken adres de bulunmaktadır. BAMF, entegrasyon kursuna katılıp katılmayacağınızla ilgili kararı size bir mektupla iletir.
Lütfen unutmayın: Entegrasyon kursuna kaydınızı yaptırır yaptırmaz başlamanız gerekir ve bunu yapmak için bir yılınız vardır. Bu bir yıldan sonra, uygunluk belgeniz geçerliliğini yitirir. Bu durum, kursa bir yıldan daha uzun süre ara vermeniz halinde de geçerlidir.
Lütfen unutmayın: Entegrasyon kursuna (IK) katılmaya uygunluk ikamet yerinize (örneğin posta kodu veya ilçe) bağlı değildir. Bu, örneğin komşu bir federal eyalette yaşıyorsanız, orada da entegrasyon kursuna katılabileceğiniz anlamına gelir. Eyalet destekli kurslar için durum farklıdır. Bu kurslar sadece belirli federal eyaletlerde finanse edilir ve orada da devam edilmesi gerekir.
İkamet ettiğiniz yerde gerçekleşmesi gerekmese bile, entegrasyon kursunun kolayca erişilebilir olduğundan emin olmak iyi olacaktır. Bazen kursa “Deutschlandticket” ile seyahat etmek bile mümkündür ve bu çok pratik olabilir. Buna ek olarak, seyahat masraflarının bir kısmı size geri ödenebilir. Dolayısıyla, entegrasyon kursuna kabul edilirseniz, genellikle farklı yerlerde katılabilirsiniz ve seyahat masrafları için geri ödeme alıp alamayacağınızı kontrol etmelisiniz. Bunu yapmak, kendiniz için doğru kursu bulabilmeniz ve sunulanlardan en iyi şekilde yararlanabilmeniz için önemlidir.
Entegrasyon kursu maliyetinin büyük bir kısmı BAMF tarafından karşılanır. Ders başına 2,29 € ödemeniz gerekir (Haziran 2024 itibariyle). Jobcenter veya Sosyal Yardım Dairesinden destek alıyorsanız, kurs ücretinden muafiyet için başvuruda bulunabilirsiniz. Başvurunuzun kabulünden sonra kursun tüm masrafını BAMF devralır ve hiçbir şey ödemenize gerek kalmaz. Bu başvuru formunu BAMF’ın web sitesinden indirebilir ve istenen bilgileri doldurduktan sonra sizden sorumlu olan BAMF şubesine gönderebilirsiniz. Bu konuda, gittiğiniz dil okulundan da yardım isteyebilirsiniz. Oradaki çalışanlar sizin için bu başvuru formunu doldurup gönderebilirler.
Lütfen unutmayın: Entegrasyon kursunu 2 yıl içinde başarıyla tamamlarsanız, kurs masraflarının yarısını geri alabilirsiniz. Bunun için masrafların geri ödenmesine ilişkin başvuruyu Almanca olarak doldurmanız ve "Entegrasyon Kursu Sertifikası"nın bir kopyası ile birlikte Federal Göç ve Mülteci Dairesine göndermeniz gerekir. Dil kursunuzda çalışanlar da konuda size yardımcı olabilir.
Entegrasyon kursu A1 ile başlar. Hiç Almanca bilmeyenler bu seviyeden başlarlar. Kursa başlamadan önce seviye tespit sınavı yapılır. Kişi Almanca bilgisine göre ona uygun olan seviyeden Almanca eğitimine başlar.
Tam zamanlı ve yarı zamanlı kurslar vardır. Entegrasyon genellikle tam zamanlıdır. Bu, pazartesiden cumaya her gün birkaç dersin yapıldığı bir kurs olduğu anlamına gelir. Bazı kurslar sabah, bazıları öğleden sonra veya akşamın erken saatlerinde yapılır.
Entegrasyon kursunu başarıyla tamamlayıp sınavı geçtiğiniz takdirde, sonunda bir sertifika alırsınız. Bu sertifika çok önemli olduğundan, iyi bir şekilde muhafaza etmeniz tavsiye edilir.
Derslere düzenli olarak devam etmenize rağmen sınavda başarısız olduysanız, "bir kereliğine mahsus 300 ders tekrarı" için başvuruda bulunabilirsiniz. Bu başvuru formuna bamf.de adresinden ulaşabilirsiniz. Bu size entegrasyon kursunun bir kısmını tekrarlama fırsatı verir. Ayrıca sınava tekrar girebilirsiniz. Bu başvuruyu sizden sorumlu olan BAMF şubesine göndermelisiniz. Sizden sorumlu BAMF şubesini bulmak için bamf.de adresine bakabilirsiniz.
Bir entegrasyon kursuna kabul edilmek için başvurduysanız ve ret cevabı aldıysanız, Almanca öğrenmenin başka yollarına yönelebilirsiniz. Birçok şehirde, gönüllüler tarafından yürütülen ücretsiz Almanca kursları bulabilirsiniz. Bu kursların birçoğu, varış merkezlerinde, mülteci evlerinde ya da sosyal ve kültürel merkezlerde yer alır. Bu kurslara katılmak için herhangi bir belgeye ihtiyacınız yoktur. Buna ek olarak, federal eyaletler tarafından sunulan sübvansiyonlu Almanca kursları da mevcuttur. Bu kurslar da entegrasyon kurslarına benzer şekilde yapılandırılmıştır.
Çeşitli ücretsiz Almanca dil kursları hakkında başka sorularınız varsa, topluluk forumumuza yazabilirsiniz.
Bu ücretsiz derslere ek olarak, web sitesi, videolu eğitim ya da uygulamayı içeren birçok online Almanca dersi bulabilirsiniz. Bunların birçoğu Alman kültür ve medya enstitüleri tarafından geliştirilmiştir, Goethe Enstitüsü ve Deutsch Welle gibi.
Bir entegrasyon kursuna katılma hakkınız varsa, hakkınızın geçerli olduğu süre boyunca bir entegrasyon kursuna kaydolabilirsiniz. Bu tarih, kursa katılma hak belgesinin (Berechtigungsschein) üzerinde yer alır. Zamanında kayıt yaptırmazsanız, Jobcenter veya Sosyal Yardım Dairesinden aldığınız maddi yardım azaltılabilir.
Federal Göç ve Mülteciler Dairesinin (BAMF) web sitesinde entegrasyon kurslarıyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
BAMF'ın web sitesinde, internet üzerinden ücretsiz olarak Almanca öğrenebileceğiniz yerleri bulabilirsiniz.