Haziran 2024'ten itibaren İkamet Yasası §20a, b’ye göre fırsat kartı imkanı başlayacak. Böylece nitelikli çalışanlar iş aramak için oturum izni alma fırsatına sahip olacaklar. Ancak bunun için belirli şartları yerine getirmeleri gerekiyor. Bu şartların neler olduğunu ve daha fazla bilgiyi bu bölümde bulabilirsiniz.
Fırsat kartı (İkamet Yasası §20 a, b'ye göre) kalifiye veya nitelikli çalışanlar için bir oturum iznidir. Mesleki niteliklere ek olarak, dil becerileri, mesleki deneyim veya yaş gibi çeşitli kriterler için belirlenmiş puanlar vardır. Fırsat Kartı alabilmek için en az altı puan almanız gerekmektedir. Fırsat Kartı sadece iş arama amaçlıdır ve yurt dışından (yani Almanya dışından) başvurulabilir. Bununla birlikte, Almanya'da zaten çalışmışsanız ve işinizi kaybettiğinizde önceki oturum statünüzü kaybederseniz, bu boşluğu doldurmak için de kullanılabilir.
Bu nedenle sadece bir yıla kadar kısa bir süre için verilir. Sıkı koşullar altında bu süre 2 yıla kadar uzatılabilir.
Buradaki avantaj, ülkeye girmeden önce yetkili makama somut bir iş teklifi sunmak zorunda olmamanız, ancak bir işiniz olmasa bile oturum izni alabilmenizdir. En büyük dezavantajı ise geçiminizi tek başınıza sağlama zorunluluğudur. Ve iş ararken haftada sadece 20 saat çalışmanıza izin verilir.
Lütfen unutmayın: Fırsat kartı yani Chancenkarte, İkamet Yasası §104 c uyarınca bir Chancenaufenthalt yani Oturum Hakkı Fırsatı değildir. Bu konuda daha fazla bilgiyi Duldung sahipleri için Oturum Hakkı Fırsatı (Chancen-Aufenthaltsrecht) bölümünde bulabilirsiniz.
Fırsat Kartı almanın iki yolu vardır:
- İkamet Yasası Madde 18 (3) uyarınca "nitelikli çalışan" olarak nitelendirilen üçüncü ülke vatandaşları, herhangi bir özel ek şart olmaksızın Fırsat Kartı alabilirler. Nitelikli çalışan olarak nitelendirilmek için, Almanya dışından aldığınız okul ve üniversite diplomalarınızın Almanya'da denkliği olduğunu kanıtlamanız gerekir.
"Nitelikli çalışan" değilseniz, temel Almanca (A1 CEFR) veya İngilizce dil becerilerini (B2 CEFR) kanıtlamanız, puan sisteminde en az altı puan almanız VE aşağıdaki kriterlerden birini yerine getirmeniz gerekir:
- Yabancı bir üniversite diplomasına sahip olmanız veya
- En az iki yıl süren ve eğitiminizi tamamladığınız ülke tarafından denkliği olan bir mesleki yeterliliğe sahipseniz
- Ya da yurtdışındaki bir Alman ticaret odası tarafından verilen bir mesleki yeterliliğe sahipseniz.
Lütfen unutmayın: Yabancı Eğitim-Öğretim Merkezi Ofisi'nden (ZAB) yabancı mesleki denkliğinizin en az iki yıl sürdüğüne dair onay almalısınız. Bu prosedürün masraflarını kendiniz karşılamalısınız. ZAB ayrıca, mesleki yeterliliğinizin veya üniversite derecenizin, mesleki yeterliliğinizi veya üniversite derecenizi tamamladığınız ülkedeki devlet tarafından tanındığını onaylamalıdır (İkamet Yasası § 20a Abs. 4 Cümle 5).
“Make-it-in-Germany” tarafından sunulan “Self-Check: Opportunity Card” ile bağlantıdaki sayfaya kişisel bilgilerinizi girerek fırsat kartı için gerekli şartları yerine getirip getirmediğinizi kendiniz öğrenebilirsiniz.
Nitelikli bir çalışan değilseniz ancak şartları yerine getiriyorsanız, fırsat kartı almak için puan toplayabilirsiniz. Farklı kriterler için belirli sayıda puan alırsınız. Fırsat kartını almak için en az altı puana ulaşılmalıdır. Puanlar verilirken bu kriterler dikkate alınır:
- Almanya'da yeterliliklerinizin denkliği olması
- Dil becerileri
- İŞ DENEYİMİ
- Yaş
- Almanya bağlantısı veya Almanya'da kalış süresi
- Eşin veya partnerin eşlik etme potansiyeli
Unutmayın: Fırsat Kartı (Chancenkarte) sahipleri aynı haklara sahiptir ve işlevleri elde edilen puan sayısına bağlı değildir. Aldığınız puan ayrıca fırsat kartında da belirtilmez.
Puanlar nasıl belirlenir?
Dört puan
Yabancı bir mesleki yeterliliğin denkliği olması veya kısmen denklik için verilir (belirli koşullar altında müteakip denklik mümkündür) veya
Düzenlenmiş bir mesleği icra etme izni için (örn. eğitimci, hemşire veya mühendis)
Üç puan
En az beş yıllık mesleki deneyime sahipseniz (son yedi yıl içinde) ve daha önce menşe ülkenizde iki yıllık mesleki eğitimi tamamladıysanız verilir veya
İyi Almanca dil becerilerine sahip olmak (B2 CEFR).
İki puan
Yeterli Almanca dil becerileri (B1 GER) için verilir veya
Daha önce mesleki eğitimi tamamladıysanız, son beş yıl içinde iki yıllık mesleki deneyim için
veya
35 yaşından büyük olmayan kişiler için.
Bir puan
Yeterli Almanca dil becerisi için verilir (A2 GER)
veya
Son beş yıl içinde en az altı ay Almanya'da bulunduysanız (turist olarak değil)
veya
35 ile 40 yaşları arasındaysanız
veya
Çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahipseniz (C1 CEFR)
veya
Nitelikleriniz Almanya’da çalışan açığı olan bir mesleğe aitse (Unutmayın: Bu mesleklerin hangileri olduğunu bu bağlantıdaki belgenin 34. sayfasında bulabilirsiniz. Lütfen sadece 132, 133, 134, 21, 221, 222, 225, 226, 23 veya 25 numaralı mesleklerin bu özel mesleklere ait olduğunu unutmayın).
veya
Eşiniz Fırsat Kartı (Chancenkarte) için gerekli koşulları yerine getiriyorsa ve Fırsat Kartı için başvuruyu birlikte yaparsanız.
Önemli: Altı puana ulaşmış olsanız bile, size giriş vizesi verilmeyebilir. Bunun nedeni, giriş vizesi alıp almayacağınıza ilişkin son kararın ilgili konsolosluklar tarafından verilmesidir.
Başlangıçta bir yıla kadar fırsat kartı alabilirsiniz. Bu süre zarfında geçiminizi sağlayabilmeniz gerekmektedir.
Fırsat Kartı ile Almanya'da kaldığınız süre boyunca iki haftalık bir deneme süresi için çalışabilirsiniz. Deneme istihdamı nitelikli ve eğitim odaklı olmalıdır. Ayrıca haftada 20 saat yarı zamanlı çalışma seçeneğiniz de vardır. Bunu geçiminizi güvence altına almak için kullanabilirsiniz. Bir başka seçenek de bloke hesap açmaktır. İş aramak için fırsat kartı ile Almanya'da geçirdiğiniz her ay için bloke hesapta en az 1.027 avro bulunması gerekir. Bu para, siz Almanya'ya varana kadar hesapta bloke olarak kalır. Bloke hesabın bir diğer özelliği de sınırsız miktarda para çekememeniz veya transfer edememenizdir. Gerekli minimum miktardan daha fazla para yatırmadığınız sürece ayda en fazla 1.027 avro çekebilirsiniz.
Kendiniz yeterli paraya sahip değilseniz, üçüncü bir kişi sizin adınıza bir taahhüt beyanı sunabilir. Bu konuda daha fazla bilgiyi “Ulusal vize için taahhüt beyanı” bölümümüzde bulabilirsiniz.
Bir yıl sonra çalışma izni alamazsanız (İkamet Yasası §§ 18 - 21 Para. 4), oturum izniniz belirli koşullar altında yine de uzatılabilir. Bunun için Federal İş Bulma Kurumu tarafından onaylanmış nitelikli bir iş teklifine ihtiyacınız vardır. Bu durumda takip eden fırsat kartı en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Bu süre zarfında, örneğin iş deneyimi kazanmak amacıyla nitelikli çalışanlar için oturum izni verilmesi için gerekli şartları yerine getirmelisiniz (İkamet Yasası §§ 18 ff.‘ye göre). Takip fırsatı kartı uzatılamaz. Takip fırsatı süresi boyunca sadece çalışma izninizde belirtilen işi yapabilirsiniz. Bu, başka bir işte yarı zamanlı olarak çalışamayacağınız anlamına gelir (İkamet Yasası Madde 20a (5) cümle 5).
Önemli: Size bir fırsat kartı verilmişse, süresi dolduğunda doğrudan süresiz bir oturum iznine geçemezsiniz. Süresiz oturum iznine başvurmak için önce başka bir oturum iznine geçmeniz gerekir. Ancak, bir fırsat kartına sahip olduğunuz yıllar, süresiz oturum izni için gerekli önceki oturum sürelerine sayılacaktır (İkamet Yasası taslağı Madde 20a (6)). Önceki oturum süreleri, daha önce Almanya'da ikamet ettiğiniz sürelerdir.
Lütfen unutmayın: Fırsat Kartı‘nın maksimum uzatılmasından sonra, ancak belirli bir süre sonra yeni bir Fırsat Kartı için başvurabilirsiniz.
Eski Fırsat Kartı‘nın sona ermesi ile yeni bir Fırsat Kartı başvurusu arasındaki süre en az eski Fırsat Kartı‘nın süresi kadar olmalıdır. Bu, aradaki sürenin en az eski Fırsat Kartı‘na sahip olduğunuz süre kadar uzun olması gerektiği anlamına gelir. Bu süre zarfında, başka bir oturum unvanına sahip olmanız veya yurtdışında kalmış olmanız gerekir.
Genel şartların yerine getirilmesi halinde aile birleşimi mümkündür. Bu şartlar arasında yeterli geçim kaynağı ve yaşam alanı olması ve gerekirse Almanca dil bilgisi (eşler için A1, 16 yaşından büyük çocuklar için C1) yer almaktadır. Aile Birleşimi sayfamızda bu konu hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Eşinizle birlikte Fırsat Kartı başvurusunda bulunmanız mümkündür. Bunun için sağlayacağınız bir puan bile vardır. Puan sistemi hakkında daha fazla bilgiyi yukarıda "Fırsat kartı için puan toplamak üzere başka hangi kriterleri yerine getirmem gerekiyor?“ başlığı altında bulabilrsiniz. Eşiniz sizinle aynı anda Fırsat Kartı başvurusunda bulunamıyorsa, Fırsat Kartı sahipleri için aile birleşiminin çok kolay olduğu söylenemez. Çünkü önemli bir koşul, eşinizin aile birleşimi vizesi için başvurduğu sırada sizin sahip olduğunuz oturum izninizin en az bir yıl geçerli olmasıdır (İkamet Yasası §30 Para. 1 e). Fırsat Kartı başlangıçta sadece bir yıl için geçerli olduğundan, aile birleşiminde zorluklar yaşanabilir.
Aile birleşimi için istenen koşulları ancak iş bulma kurumu (Agentur für Arbeit) tarafından onaylanmış somut bir iş teklifiniz varsa ve bu nedenle nitelikli çalışanlar için oturum izni (İkamet Yasasu §18a veya §18b uyarınca), AB Mavi Kart (İkamet Yasası §18g uyarınca), mesleki eğitim (İkamet Yasası §16a uyarınca), mesleki niteliklerinizin denkliği (İkamet Yasası §16g uyarınca) veya bir "Folge-Chancenkarte" (takip fırsat kartı) alıyorsanız yerine getirebilirsiniz. Böyle bir durumda aile birleşimi için genel şartlar geçerlidir. Bu konuda daha fazla bilgiyi "Aile Birleşimi" sayfamızda bulabilirsiniz.
Almanya'da Denklik Almak
Almanya dışında eğitim veren bir okuldan aldığınız diplomanız veya mesleki niteliklerinizi gösteren bir dereceniz varsa, bu belgelerin Almanya'da denkliğini alabilirsiniz. Mesleki yeterliliklere kıyasla, üniversite ve okul yeterliliklerin denkliğini almak daha rahattır. Bunu Anabin üzerinden kontrol edebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi için "Yeterliliğimin denkliği olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?" başlığı altına bakabilirsiniz. Bu süreçte, aldığınız diploma veya derece benzer bir Alman derecesi ile karşılaştırılır. Dereceniz eşdeğer olarak kabul edilirse, ilgili bir bildirim alırsınız. Alacağınız denklik Almanya iş piyasasında size daha iyi şanslar sunar.
Başka ülkelerden diploma ve başka türlü bir derecesi olan herkesin Almanya’da denklik alma süreci hakkı vardır. Denklik almanızla ne vatandaşlık ne oturum durumunuzun bir ilgisi yoktur. Lütfen unutmayın: Almanya dışında bulunan kişiler, Almanya'da eğitim almak veya çalışmak istediklerini kanıtlamak için bazen uygun belgeler (örneğin eğitim yeri, iş teklifi) sunmak zorundadır. Sonrasında, mesleki niteliklerin Almanya'da denkliği alınabilir.
*Bu bilgi sayfası IQ Network NRW'nin desteği ile güncellenmiştir.
Nitelikli Çalışan Vizesi (Visum als Fachkraft)
Almanya'nın nitelikli çalışanlara ihtiyacı var. Almanya'da “nitelikli çalışan” olarak çalışmak istiyor vr henüz burada yaşamıyorsanız, buna uygun bir oturum iznine ihtiyacınız vardır. "Nitelikli istihdam için oturum izni" (Aufenthaltserlaubnis zur Ausübung einer qualifizierten Beschäftigung) olarak bilinen bu oturum izni, İkamet Yasası'nın §18a veya §18b 1. paragrafta düzenlenmiştir. Ancak AB üyesi olmayan ülke vatandaşları için atılması gereken ilk adım vize başvurusunda bulunmaktır. Bu vize ile yasal olarak Almanya'ya gelebilir, nitelikli çalışan” olarak çalışmak için oturum izni başvurusunda bulunabilir ve çalışmaya başlayabilirsiniz. Bu bölümde nitelikli çalışan olarak vize veya oturum izni için hangi şartları yerine getirmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.
AB Mavi Kart
AB Mavi Kartı, ABD Yeşil Kartına benzer. Almanya'da kalifiye uzman olarak çalışmak isteyen kişilere özel bir oturum iznidir. Almanya'da bulunuyorsanız veya Almanya dışında (başka bir AB ülkesinde veya "üçüncü bir ülkede") kalıyorsanız AB Mavi Kart başvurusunda bulunabilirsiniz. Bunun nasıl yapılacağını "AB Mavi Kart için nereye başvurabilirim?" başlığı altında öğrenebilirsiniz.
Yeni AB Mavi Kartı: 18 Kasım 2023 tarihinden itibaren AB Mavi Kart ile göç seçenekleri devam ettirilmiş ve kısmen genişletilmiştir. Şartlar, 2021/1883 sayılı AB Direktifine dayanan İkamet Yasası'nın 19 Kasım 2023 tarihinden itibaren geçerli olan 18, 18b, 18c, 18g ve 19f bölümlerinde ve düzenlenmiştir.
AB Mavi Kartı, İkamet Yasası, Bölüm 18g uyarınca ulusal oturum iznine başvurma fırsatı sunmaktadır. Bu da akademik uzmanlar, üniversite diploması olmayan deneyimli BT uzmanları ve "yükseköğretim programları" mezunları için çok iyi bir seçenek olabilir.
Yeni AB Mavi Kartının avantajları: Daha fazla meslek grubu dikkate alınmış ve asgari maaş eşikleri düşürülmüştür. AB Mavi Kartına başvurmak için artık Almanca dil becerilerinin kanıtlanması gerekmiyor. Bu durum aile birleşiminde eşler için de geçerlidir. En önemlisi süresiz oturuma daha kolay erişim (süresiz oturum izni § 18c para. 2 AufenthG) olmasıdır. Burada sosyal güvenlik primlerine tabi istihdam ile çok daha kısa oturum süreleri geçerlidir. Buna ek olarak, süresiz oturum başvurusu için dil gereklilikleri önemli ölçüde azaltılmıştır (A1 yeterlidir).
Önemli: Yeni AB Mavi Kart düzenlemeleri Alman makamları için bir değişim niteliğindedir. Bu nedenle süreç biraz gecikebilir.
Lütfen unutmayın: Danimarka ve İrlanda hariç tüm AB Üye ülkelerinde AB Mavi Kartına başvurabilirsiniz. Ancak, asgari yıllık maaş miktarı gibi şartlar ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.
Başka sorularınız varsa topluluk yöneticilerimiz sorularınızı yanıtlamaktan mutluluk duyacaktır.
Ulusal Vize (D Tipi)
"Üçüncü ülke" olarak adlandırılan ülkelerden gelen herkesin Almanya'da 3 aydan fazla kalmak veya Almanya’da çalışmak için vizeye ihtiyacı vardır. Bu, yalnızca AB ülkeleri, Avustralya, İsrail, Japonya, Kanada, Yeni Zelanda, Kore Cumhuriyeti, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda ve Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlarının Almanya'da yaşamak istedikleri takdirde vizeye ihtiyaçları olmadığı anlamına gelir. Uzun süreli kalışlar için alınması gereken bu vizeye "Ulusal Vize (D Tipi)" denir.
Üçüncü ülkelerden gelen çoğu insanın yapacağı daha kısa ziyaretler için de vize gereklidir. Bununla ilgili daha fazla bilgiyi "Ziyaretçi Vizesi" sayfamızda bulabilirsiniz.
İş Arama Vizesi
Almanya'da kalifiye eleman arayan birçok şirket var. Uygun bir mesleki diplomaya sahip olmak, aynı zamanda Almanya'da çalışmanız ve yaşamanız için bir fırsat olabilir. Ancak Almanya'da değilken, Almanya’da iş bulmak çoğu zaman kolay olmaz. Bu nedenle İkamet Yasası §20’ye göre iş arama için vize veya oturum izni alınabilir. Bu vizeyle yasal olarak Almanya'ya gelebilir ve ardından burada kendiniz için uygun bir iş arayabilirsiniz.
Süresiz Oturum İzni
Süresiz oturum izni, yerleşim izni olarak da bilinir. Bu çeşit bir izin size, oturum izninizi düzenli olarak uzatmanıza gerek kalmadan Almanya'da ikamet etme olanağı sağlar. Ayrıca süresiz oturum sayesinde hiçbir kısıtlama olmaksızın çalışma izniniz de olur.
Süresiz oturum izni alabilmek için yerine getirmeniz gereken bazı şartlar vardır:
- En az 5 yıldır bir oturum iznine sahip olmalısınız.
- Kendinizin (ve ailenizin) geçimini bağımsız olarak sağlayabilmelisiniz, yani Jobcenter’dan veya Sosyal Yardım Dairesinden herhangi bir para (Çocuk parası ve ebeveyn parası hariç) almıyor olmanız gerekir.
- B1 seviyesinde Almanca konuşabilmeli ve gerekli sertifikaları sunabilmelisiniz.
- En az 60 ay emeklilik sigortası primini ödemiş olmanız gerekir. Ödenilen miktarın bir önemi yoktur. "Almanya'da Emeklilik" bölümümüzde bu konuyla ilgili daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
- Kendiniz ve ailenizin barınmasına yeterli olacak bir yaşam alanınız olmalı. Dairenin büyüklüğünün ne kadar olması gerektiği bir eyaletten diğerine değişir. Bu konuda daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa yaşadığınız yerdeki Yabancılar Dairesi veya danışma merkezindeki bir çalışandan tavsiye alabilirsiniz.
- Çalışma izniniz olmalı.
- Oryantasyon kursunu başarıyla tamamlamış olmalısınız. Bu konuda daha fazla bilgi için "Entegrasyon Kursu" bölümümüze bakabilirsiniz.
- Adli sicil kaydınız temiz olmalı. 90 güne kadar olan küçük mahkumiyetler veya üç aya kadar ertelenmiş cezalar genelde oturum durumunu etkilememelidir.
Yukarıda belirtilen şartları karşılayanlar süresiz oturum izni alabilirler.
Bununla birlikte, belli durumdaki bazı kişiler için süresiz oturum izni alma şartları biraz daha kolaydır.
Bunların hangi meslekler olduğunu sayfa 34'te ayrıntılı olarak öğrenebilirsiniz.
Sadece 132, 133, 134, 21, 221, 222, 225, 226, 23 veya 25 numaralı meslekler çalışan ihtiyacı olan mesleklerdir.
Make-it-in-Germany sayfasındaki “Self-Check: Opportunity Card” bağlantısını kullanarak bilgilerinizi girip fırsat kartı için uygun olup olmadığınızı kontrol edebilirsiniz.