Almanya'da mülteci veya sığınmacı olarak kabul edildiğiniz takdirde, mülteciler için seyahat belgesi olarak bilinen belgeyi alırsınız. Seyahat belgesi, ülkenizden veya ayrılıp Almanya’ya geldiğiniz ülkeden sahip olduğunuz pasaportun yerine geçer. Mültecilere yönelik hazırlanan bu seyahat belgesi „Konventionspass“ veya „Blauer Pass“ (Mavi Pasaport) olarak da bilinir.
Lütfen unutmayın: Bir sığınmacı veya ilticası kabul edilmiş bir mülteci olarak, geldiğiniz (vatandaşlığınız olan) ülkeden bir pasaport için başvuruda bulunamazsınız. Geldiğiniz ülkeden bir pasaport başvurusunda bulunursanız veya geldiğiniz ülkenin büyükelçiliğine giderseniz, genellikle sığınmacı veya mülteci statünüzü ve dolayısıyla da Almanya'daki oturum hakkınızı kaybedersiniz.
Almanya'da iltica hakkı veya mülteci statüsü hakkınız tanınmış ise, mülteci pasaportu ("Mavi Pasaport") alırsınız. Daha sonra Cenevre Mülteciler Sözleşmesi 28. madde uyarınca, seyahat belgesi alma hakkınız olur. Ancak terörist bir grup mensubu olmakla suçlanan kişiler seyahat belgesi alamazlar.
Geçici koruma altında olanlar veya ulusal sınır dışı etme yasağı altındaki kişiler bir seyahat belgesi alamazlar. Bu durumda, geldiğiniz (vatandaşlığınız olan) ülkenin büyükelçiliğine pasaport başvurusunda bulunabilirsiniz. Elçilik size pasaport vermezse, Yabancılar Dairesine giderek yabancılar için seyahat belgesi başvurusunda bulunabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmak için “Mülteci Olarak Yurt Dışına Seyahat” bölümüne bakabilirsiniz.
Dikkat: Geçici koruma veya ulusal sınır dışı etme yasağı altında olmanız nedeniyle oturum izni aldıysanız ve BAMF'ın verdiği karara itirazda bulunduysanız, menşe ülkenizin büyükelçiliğine yapacağınız bir ziyaret sorunlara yol açabilir. BAMF, elçilik ziyaretini menşe ülkenizde zulüm görmediğinizin kanıtı olarak değerlendirebilir.
Mavi pasaportunuzla, Cenevre Mülteciler Sözleşmesini imzalamış olan bütün ülkelere seyahat edebilirsiniz. Dünya çapında bu sözleşmeyi imzalayan yüzden fazla ülke bulunmaktadır. Bu ülkeleri öğrenmek için fluechlingskonvention.de sitesine bakabilirsiniz. Ancak birçok ülke için öncesinde vizeye başvurmanız gerekmektedir. Bu vizeyi alıp almayacağınız da seyahat etmek istediğiniz ülkenin vereceği karara bağlıdır.
Menşe ülkenize seyahat etmeniz sizin için sorunlara yol açabilir ve açacaktır. Bu durumda Alman makamları iltica hakkınız veya mültecilik durumunuzun tanınması iptal edilir ve Almanya’daki oturum hakkınızı kaybedersiniz.
Lütfen unutmayın: Yurtdışında olduğunuz zaman, Almanya'dan diplomatik veya konsolosluk koruması talep etme hakkınız olmaz.
Mavi pasaportla Schengen ülkelerine vize olmadan seyahat edebilirsiniz, ancak:
- üç aydan fazla süre kalamazsınız.
- bir işe girip çalışamazsınız.
Güncel olarak hangi ülkelerin Schengen üye ülkelerinin bir parçası olduğunu Auswaertiges-amt.de adresinden öğrenebilirsiniz.
Kural olarak, kişi tek seferde altı aydan fazla yurtdışında kalırsa oturum izni sona erer. Ancak böyle bir kural mavi pasaportu olan kişiler için geçerli değildir. Mavi pasaportunuz geçerli olduğu sürece oturum izniniz de geçerliliğini koruyacaktır. Bu, yurtdışında altı aydan daha uzun süre kalabileceğiniz anlamına gelir. Ancak, başka bir ülkeye kalıcı olarak yerleşirseniz veya ikametinizi değiştirirseniz, oturum izninizden başka bir ülke sorumlu olacaktır.
Yerel yabancılar daireniz size pasaportunuzu verecektir. Genelde pasaportunuzu, oturum izninizle birlikte teslim alırsınız.
Sosyal yardım alıyor olsanız bile (mesela Jobcenter’dan), seyahat belgenizin masraflarını sizin ödemeniz gerekir. Ne kadar ödeyeceğiniz ise yaşınız ve statünüze bağlıdır. Pasaport masrafları 100 avroya kadar çıkabilir.
Ayrıca biyometrik bir pasaport fotoğrafı(Fotoğraf otomatında veya fotoğraf stüdyosunda çektirebilirsiniz) , ikametgâh ("Anmeldung") ve BAMF’dan aldığınız, iltica haklarınızı veya mülteci statünüzü onaylayan bir belgeye ihtiyacınız olacaktır. Genellikle, yabancılar dairesinin seyahat kimliğinizi vermesi altı ila sekiz hafta arası sürer.
Sizden sorumlu yabancılar dairesini bamf.de adresinde bulabilirsiniz.
2007 Kasım ayından bu yana seyahat belgeleri elektronik bir çiple birlikte verilmektedir, bu yüzden de eReiseausweis veya ePass olarak bilinir. Daha fazla güvenlik sağlamak için verileriniz elektronik olarak bu çipte saklanır. Bu sebeple Yabancılar Dairesi parmak izlerinizi alacaktır. Verileriniz sadece özel cihazlarla ve yetkili makamlar tarafından okunabilir. Böylece parmak izleriniz korunur ve sadece Almanya tarafından özel erişim hakları verilen devletler tarafından görülebilir. Yabancılar Dairesindeki ePass okuyucu otomatlarda, kendiniz de bu çipte yer alan verilerinizi görebilirsiniz.
Seyahat belgenizin süresi oturum izninizin süresine bağlıdır. Mülteciler için seyahat belgesi (“mavi pasaport”) yaklaşık üç yıl geçerlidir. Üç yıl sonra yeni bir seyahat belgesi almak için başvurmanız gerekir.
Pasaportunuzun süresi sona ermeden, tercihen iki ila üç ay önce yeni pasaport başvurusu yapmanız tavsiye edilir. “Oturum Hakkı” bölümünde konuyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Eğer pasaportunuzu kaybederseniz, hemen polise bildirmeniz gerekir. Bunu nasıl yapacağınızı öğrenmek için “Almanya’da Polisin Görevleri” bölümümüze bakabilirsiniz. Eğer pasaportunuzu bulursanız, polisi derhal haberdar etmelisiniz. Daha sonra yerel yabancılar dairesinde yeni bir pasaport için başvuru yapmanız gerekir. Sizden sorumlu yabancılar dairesini bamf.de adresinden bulabilirsiniz.
Almanya içinde taşınırsanız, belgelerinizde (oturum izni ve Mavi Pasaport) yeni adresinizin yazılı olması gerekir. Bu konuda daha fazla bilgi için “İkamet Kaydı (Anmeldung)” bölümümüze bakabilirsiniz.
Önemli: "Wohnsitzzuweisung" olarak bilinen bir ikamet tahsisine sahipseniz yalnızca Yabancılar Dairesinin izni ile taşınabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi için "Almanya’da Ev Arayışı" bölümündeki "Bir daireye taşınma hakkım var mı?" başlığı altına bakabilirsiniz.
Yasal açıdan, AB Mavi Kartı’nın ülkesini terk eden kişilere sağlanan koruma ile hiçbir ilgisi yoktur ve hatta bu belge bir pasaport bile değildir. AB Mavi Kartı, AB ülkelerinde çalışmak isteyen ve ülkeye gelmeden önce bir iş bulmayı garanti altına alan yüksek nitelikli bireyler için bir oturma iznidir. “AB Mavi Kartı” bölümümüzde ve BAMF’ın sayfasında konuyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
“İltica hakkınız” veya “mülteci statünüz” BAMF tarafından tanındıktan sonra, “Mavi Pasaport” alırsınız. Bu pasaportu aldıktan sonra, geldiğiniz (vatandaşlığınız olan) ülkenin elçiliğinden bir pasaport almanız veya vatanınıza seyahat etmeniz yasaktır. Aksi halde, Almanya'daki korunma haklarınızı ve bulunduğunuz statüyü kaybedersiniz.
Mülteciler İçin Oturum İzni
Almanya'ya, ülkenizi siyasi ya da insani nedenlerle terk ederek geldiyseniz ve burada kalmak istiyorsanız, sığınma başvurusunda bulunabilirsiniz. İltica başvurunuz kabul edilirse, size oturum izni verilir. Almanya'da mültecilerle ilgili üç ana koruma şekli vardır. Bir sığınmacı olarak, sığınma, mülteci statüsü veya geçici koruma hakkınız tanınabilir. Bunun yanı sıra, BAMF size sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak da ("Abschiebungsverbot") verebilir. Bu durumda, yine oturum izni alırsınız. Bu sayfada mültecilere verilen oturum izinleri çeşitleriyle hangi haklara sahip olduğunuzu öğrenebilirsiniz.
Mülteci Olarak Yurt Dışına Seyahat
Bavulunuzu toplayıp bir süre uzaklaşmak mı istiyorsunuz? Sebebi iş, aile ya da tatil, ne olursa olsun, maalesef mülteci olarak her yere özgürce seyahat edemezsiniz. Bu bölümde, sahip olduğunuz oturumla ve mülteci seyahat belgesiyle hangi ülkelere seyahat etmenize izin verildiğini öğrenebilirsiniz.
İlke olarak, Almanya'daki yabancı vatandaşların geçerli bir pasaporta veya pasaport yerine geçen bir belgeye sahip olmaları gerekir. Yabancı vatandaşların pasaportlarının düzenlenmesi ve yenilenmesi genellikle menşe ülkelerinin elçiliğinin veya konsolosluğunun sorumluluğundadır.
Ancak, pasaport ikamesi verilebilecek bazı kişi grupları bu düzenlemeden muaftır:
- Cenevre Mülteci Sözleşmesine göre sığınma hakkı olan ve "mülteci" olarak tanınan kişiler
- “Vatansız” olarak bilinen kişiler
- Geçici korumadan yararlanan kişiler
- Sınır dışı edilmeye ilişkin ulusak yasağı olduğu tespit edilen ve kendi ülkelerinden pasaport almaları için makul bir olasılık bulunmayan kişiler.
Söz konusu grupta bulunan kişilere genellikle Almanya'da pasaport yerine geçen bir belge ("Passersatzpapier") verilir. Bu belge üç farklı şekilde olabilir:
- Mülteciler için seyahat belgesi ("Blauer Pass" veya “Mavi Pasaport" olarak bilinir)
- Vatansız kişiler için seyahat belgesi
- Yabancılar için seyahat belgesi
İlke olarak, yabancılar dairesinde size oturum izninizle birlikte bir de mülteci seyahat belgesi verilir. “Mavi Pasaport” bölümümüzde mülteci seyahat belgelesi hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Almanya'daki vatansız bireylerin ve geçici koruma veya sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak hakkına sahip kişilerin, onlardan sorumlu yabancılar dairesinde, yabancılar ve vatansız bireyler için seyahat belgesi ("Gri Pasaport" veya "Grauer Pass") almak üzere başvuruda bulunmaları gerekir. Ancak buradaki yetkililere, ülkenizden bir pasaport almanızın olası veya mümkün olmadığını ispatlamanız gerekir. Sizden sorumlu yabancılar dairesini öğrenmek için bamf.de sayfasına bakabilirsiniz.
Mülteciler için Süresiz Oturum İzni
Siyasi veya insani sebeplerden ötürü Almanya'ya geldiyseniz ve size bir oturum izni verildiyse, en az 5 yıl sonra ve özel durumlarda 3 yıl sonra belirli koşullar altında süresiz oturum izni için başvurabilirsiniz.
Süresiz oturum izni, yerleşim izni olarak da bilinir. Bu çeşit bir izin size, oturum izninizi düzenli olarak uzatmanıza gerek kalmadan Almanya'da ikamet etme olanağı sağlar. Süresiz oturum izni ile, ikamet zorunluluğu artık geçerli olmayacağından, Almanya içinde istediğiniz yerde yaşayabilirsiniz.
Alman süresiz oturum iznine ek olarak, bir de AB süresiz oturum izni vardır. AB süresiz oturum izni ile, diğer AB ülkelerinden ilave oturum izni alma imkanınız vardır. Bu konuda daha fazla bilgi için “AB Süresiz Oturum İzni” bölümüne bakabilirsiniz.
Almanya'da nitelikli çalışan olarak veya Mavi Kart ile yaşıyorsanız, basitleştirilmiş koşullar altında süresiz bir oturum izni alabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgiyi "Süresiz Oturum İzni" sayfamızda bulabilirsiniz.
Bu bağlantı sizi Federal Göç ve Mülteciler Dairesinin arama motoruna götürecektir.
Burada BM Mülteci Örgütü ve hayır kurumları ile çalışan avukatların bir listesini bulabilirsiniz.