Almanya'ya gelmek ve genellikle uzun süren iltica sürecinden geçmek tüm mülteciler için zordur. Ancak, engelli mülteciler genellikle başka zorluklarla da uğraşmak zorunda kalıyor. Bu bölümde engelli bir mülteci olarak hangi haklara ve olanaklara sahip olduğunuzu öğrenebilirsiniz.
Almanya’da engelli bireyler için bilmeniz gereken temel bilgileri "Engelli Bireyler" bölümümüzde bulabilirsiniz.
Engeliniz nedeniyle, "özel koruma ihtiyacı olan" olarak kabul edilirsiniz ve özel haklarınız vardır. Sığınmacı olarak kaydolurken çalışanlara engelinizi mutlaka açıklayın. Gerekirse, özel bir konaklama yerine yerleştirilme ve tıbbi bakım alma hakkınız vardır. Bazen özel ihtiyaçlarınız için ekstra para da alabilirsiniz. İlk varış merkezindeki personel size yardımcı olamıyorsa, kaldığınız yerdeki bir sosyal hizmet görevlisinden veya bir danışma merkezinden yardım isteyin. Yakınınızdaki danışma merkezlerini Yerel Bilgi sayfamızdan aratabilirsiniz. Bu sayfada yaşadığınız şehri girip iltica, oturum hakkı veya hukuki danışmanlık için arama yapabilirsiniz.
Engelli olmak, Almanya'da sığınma, mülteci statüsü veya geçici koruma hakkı almak için tek başına bir neden değildir. Ancak, engelli olmanız sebebiyle zulme uğradıysanız, bu mülteci olarak kabul edilmeniz için bir neden olabilir. Eğer ülkenizde insanlık dışı muameleye tabi tutulduysanız, bu durum geçici koruma hakkı almanız için bir neden olabilir. Engelinizin derecesinin iltica için bir önemi yoktur. İltica prosedürü sırasında önemli olan, engeliniz sebebiyle zulme uğramanız ya da insanlık dışı muameleye tabi tutulmanızdır. Eğer bu durum sizin için geçerliyse, bir danışma merkezinden veya avukattan bu konuda yardım almanız tavsiye edilir. Yakınınızdaki avukat ve danışma merkezlerini Yerel Bilgi sayfamızdan aratabilirsiniz. Bu sayfada yaşadığınız şehri girip iltica, oturum hakkı veya hukuki danışmanlık için arama yapabilirsiniz. İltica prosedürü hakkında daha fazla bilgi almak için "İltica Prosedürü" bölümümüze bakabilirsiniz.
Düzenli tıbbi bakıma ihtiyacınız varsa ve bu tedaviyi kendi ülkenizde alamıyorsanız, BAMF’ın size sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasal hakkı verme ihtimali vardır. Sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak hakkı aldığınız zaman size bir yıllık oturum izni verilir. Bu oturum izni, sağlık durumunuz veya ülkenizdeki durumunuz veya sağlık durumunuz değişmezse uzatılabilir. Daha fazla bilgi için "Almanya'da Mülteciler İçin Oturum İzni" bölümümüze bakabilirsiniz.
Tıbbi bakıma ihtiyacınız yoksa, ancak engelli olmanız sebebiyle çalışamıyorsanız ve ne kendi devletiniz ne de orada yaşayan aileniz sizi destekliyorsa, sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak hakkı alabilirsiniz. Sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak hakkı aldığınız zaman size bir yıllık oturum izni verilir. Bu oturum izni, sağlık durumunuz veya ülkenizdeki durumunuz veya sağlık durumunuz değişmezse uzatılabilir.
İltica prosedürünüz sırasında, BAMF sınır dışı edilmeye ilişkin ulusal yasak hakkınız olup olmadığını kontrol edecektir. Duruşmaya gelirken, Almanya’dan ve kendi ülkenizden aldığınız bütün raporlarınızı yanınızda getirin. BAMF, geldiğiniz ülkedeki durumu ve oradaki seçeneklerinizi kontrol edecektir. Bir danışma merkezinden veya avukattan bu konuda yardım almanız tavsiye edilir.Yakınınızdaki avukat ve danışma merkezlerini Yerel Bilgi sayfamızdan aratabilirsiniz. Bu sayfada yaşadığınız şehri girip iltica, oturum hakkı veya hukuki danışmanlık için arama yapabilirsiniz. İltica prosedürü hakkında daha fazla bilgi almak için "İltica Prosedürü" bölümümüze bakabilirsiniz.
Alman devleti, engelli bireylerin yaşadıkları dezavantajları telafi etmek için onları desteklemektedir. Buna "Nachteilsausgleich" yani dezavantajların dengelenmesi denir. Ancak devletten destek alabilmek için öncelikle "ağır derecede engellilik kimliği" (Schwerbehindertenausweis) kaydı yaptırmanız gerekmektedir. Bununla ilgili daha fazla bilgiyi "Almanya’da Engelli Bireyler” bölümümüzde bulunan “Devlet engelli insanlara destek oluyor mu?" başlığı altında bulabilirsiniz.
Ayrıca, iltica prosedürünüz sırasında veya Duldung’a sahipken de ağır derecede engellilik kimliği almak için başvurabilirsiniz. Ancak, hâlâ iltica prosedüründeyseniz, aşağıdakiler geçerlidir: Ağır derecede engellilik kimliğinizin geçerliliği, geçici ikamet izin belgenizin (Aufenthaltsgestattung) geçerliliğine bağlıdır. Geçici ikamet izin belgeniz artık geçerli değilse, ağır derecede engellilik kimliğiniz de artık geçerli değildir. 2021'den itibaren Duldung’a sahip kişiler içinse bu durum artık söz konusu değil: Ağır derecede engellilik kimliğinizin geçerlilik süresi, Duldung belgenizin geçerlilik süresinden bağımsızdır.
Kural olarak, sosyal yardım dairesinden maddi destek aldığınız sürece süresiz oturum izni alamazsınız. Ancak eğer engelliyseniz bu durum bir istisna oluşturabilir. Çalışamaz durumda olmanızın sebebi engelli olmanızsa, süresiz oturum izni alabilirsiniz. Ancak, doktor raporuyla engelli olduğunuzu kanıtlamanız gerekir.
Mülteciler için önemli olan diğer bilgilere "İltica Prosedürü" ve "Mülteciler için Oturum İzni" bölümlerinde ulaşabilirsiniz.
Engelli Bireyler
Engelli deyince, birçoğu kişinin aklına sadece tekerlekli sandalyeli insanlar gelir. Ancak engellilik çok yönlüdür ve görünmeyen engeller de vardır. Örneğin öğrenme güçlükleri, kronik ve zihinsel hastalıklar da engellilik olarak kabul edilebilir. Engelin doğuştan olması veya bir kaza veya hastalıktan kaynaklanmış olması önemli değildir.
Bu bölümde engelli bireylerin hakları ve alabilecekleri destek seçenekleriyle ilgili bilgileri bir araya getirdik.
Ayrımcılık
Almanya'da ayrımcılık yasaktır. Buna rağmen birçok insan maalesef bu durumdan etkileniyor. İster kalacak yer ararken, ister iş yerinde, resmi dairelerde, okullarda, doktor muayenehanelerinde olsun ayrımcılık yaşanıyor. Ya da bir parkta eğlenirken veya polis tarafından. Ayrımcılık hayatın her alanında yaşanabilir. Engelli olduğum için mi kulübe alınmıyorum? Başörtüsü taktığım için mi işe alınmadım? Çocuklarım Almanca’yı iyi konuşamadıkları için mi okulda diğerlerine göre daha kötü muamele görüyorlar? Polis beni şehirlerarası otobüste sadece farklı bir ten rengine sahip olduğum için mi kontrol ediyor? Trans* olduğum için mi taksi şoförü beni aracına almayı reddediyor? Bu gibi deneyimler kişide öfke, güçsüzlük ve çaresizlik hissine yol açar. Bu tür ayrımcılıklar sosyal birlikteliğe de zarar verir.
Ancak, ayrımcılığı kabul etmek zorunda değilsiniz. Buna karşı kendinizi savunma hakkına sahipsiniz. Almanya'daki tüm insanlar bu hakka sahiptir. Geldikleri ülkenin ya da Almanya’da sahip oldukları oturum iznine bakılmaksızın herkes bu hakka sahiptir. Bu hak Alman Anayasasında insan haklarından biri olarak düzenlenmiştir. Ayrımcılığa karşı hak ayrıca Genel Eşit Muamele Yasası'nda (AGG) da düzenlenmiştir. Ayrımcılığa karşı yasal yollara mahkemeye başvurabilirsiniz. Bu sizin için bazı durumlarda faydalı olabilir.
Sağlık Sigortası
Almanya'da genel bir sigorta zorunluluğu vardır. Oturma iznine başvurmak istiyorsanız, sağlık sigortası yaptırmanız gerekir. İlke olarak, sağlık sigortanız, doktor randevuları, hastaneye yatma ve (genellikle kısmen) ilaç masraflarını kapsar. Bazı durumlarda sağlık sigortası, ilaçların hepsini de karşılayabilir.
İltica prosedürünüz devam ediyorsa veya "Duldung" ya da başka bir geçici oturum belgeniz varsa, "Mülteciler İçin Sağlık Hizmetleri" bölümünde ihtiyacınız olan bilgileri bulabilirsiniz. Bu bölümde, herhangi bir resmi evrakınızın olmaması durumunda, sağlık konusunda yararlanabileceğiniz seçenekler hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Almanya'da Hemşirelik Bakım Sistemi
Ciddi bir hastalık, bir kaza veya sadece yaşlılık yüzünden kendinize bakamayacak hale gelebilir ve yıkanma, alışveriş, yemek yeme veya tıbbi yardım alma gibi konularda yardıma ihtiyaç duyabilirsiniz. Böyle bir hale gelmeniz durumunda asla yalnız kalmazsınız. Sürekli olarak veya en az altı ay boyunca yardıma ihtiyacınız olması durumunda, Almanya'da bakıma muhtaç olarak kabul edilirsiniz. Bu durumda, genellikle uzun süreli bakım sigortasından destek ve mali yardım alma hakkınız vardır ("Pflegeversicherung").
basiswissen.asyl.net sitesinde engelli mülteciler için hazırlanmış birçok faydalı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Buradan adım adım nasıl engelli kimlik kartı alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Bu web sitesinde çevrenizdeki danışma merkezlerini aratabilirsiniz.
Öğrenci Birliği (Studentenwerk), 030 / 297727-64 numaralı telefondan, IBS danışmanlık merkezi aracılığıyla eğitim finansmanı gibi konularda bilgi sağlıyor.