د برانډنبرګ ايالت د ښوونځيو سيستم

په برانډنبرګ ايالت کې د لومړني ښوونځي بشپړول شپږ کاله وخت نيسي. استثنايي ځيرک زده‌کوونکي کولای شي لومړنی ښوونځی له پينځم ټولګي وروسته پرېږدي او منځنی ښوونځی پیل کړي. له لومړني ښوونځي وروسته د ماشومانو ميندې او پلرونه پرېکړه کوي چې ماشومان يې له درې ډوله ښوونځيو کوم يوه ته ولاړ شي. په معمول ډول د لومړنيو ښوونځيو د مسؤولينو له لوري هم د وړ ښوونځي د ټاکلو په اړه مشوره ورکول کيږي. په برانډنبرګ کې د درې‌ډوله منځنيو ښوونځيو ډولونه دا دي:

• اوبرشوله (Oberschule)
• ګېزمت‌شوله (Gesamtschule)
• ګېمنازيوم (Gymnasium)

دا ډول ښوونځي له اووم ټولګي پیل کيږي او په لسم ټولګي پای ته رسيږي. له دې ښوونځي نه ستاسې بچيان د Berufsbildungsreife, erweiterte Berufsbildungsreife  يا Fachoberschulreife سندونو په ترلاسه کولو فارغيږي. د اوبرشوله (Oberschule) ښوونځي په دوه ډوله دي: kooperative Oberschule   او integrative Oberschule.

په کوپراتيف اوبرشوله کې د اووم ټولګي له نيمايي وروسته زده‌کوونکي په دوو برخو تقسيميږي. په دې مرحله کې زده‌کوونکي پرېکړه کوي چې کومه څانګه غوره کړي او په پای د فراغت کوم سند ترلاسه کړي.

د کوپراتيف اوبرشوله پر خلاف په integrativen Oberschule کې بيا ټول زده‌کوونکي په يو ډول ټولګيو کې زده‌کړه کوي. په دې ښوونځي کې د هر مضمون دوه بېلابېل کورسونه لولي چې هر يو يې بېل شرایط لري.

د اوبرشوله په دواړه ډوله ښوونځيو کې زده‌کوونکي کولای شي له تر نهم ټولګي پورې وټاکي چې د فراغت کوم ډول سند ترلاسه کړي. د دې ښوونځي د فراغت د دې درې واړو سندونو په ترلاسه کولو زده‌کوونکي کولای شي حرفوي زدکړې (Ausbildung) پیل کړي. هغه ماشومان چې د دې ښوونځي Fachoberschulreife سند په ښو نمرو ترلاسه کړای شي؛ کولای شي ځانونه ګېمنازيوم ته بدل کړي او ابيتور ترلاسه کړي.

ګېزمت‌شوله ښوونځي له اووم ټولګي پیل کيږي او په لسم يا ديارلسم ټولګي پای ته رسيږي. که څه هم په دې ښوونځيو کې د ځينو مضامينو لپاره دوه کورسونه لوستل کيږي چې بېل شرايط لري؛  زده‌کوونکي د فراغت د سند له په پام کې نيولو پرته په يو ډول ټولګيو کې ګډون کوي. د دې ښوونځي له پای ته رسولو وروسته زده‌کوونکي کولای شي د فراغت درې‌ ‌ډوله سندونه ترلاسه کړي: د نهم ټولګي له بشپړولو ورسته د Berufsbildungsreife يا erweiterte Berufsbildungsreife  سند، له لسم ټولګي بشپړولو وروسته Fachoberschulreife او له ديارلسم ټولګي وروسته ابيتور سند. د دې درې واړو سندونو په ترلاسه کولو زده‌کوونکي کولای شي حرفوي زدکړې (Ausbildung) پیل کړي خو د ابيتور  سند په درلودلو د پوهنتون او حرفوي زده‌کړو تر منځ يو ټاکلای شئ.

په ګېمنازيوم کې له دوولسم ټولګي وروسته ستاسې بچيان د ابيتور سند ترلاسه کوي. په دې ښوونځي کې شاملېدونکي زده‌کوونکي بايد ډېر زيارکښ وي او سخت کوښښ وکړي. په ګېمنازيوم کې بايد زده‌کوونکي دوې بهرنۍ ژبې زده کړي. ډېر ګېمنازيمونه د ساينس، موزيک، هنر، ژبو او سپورت په شان په مشخصو څانګو تمرکز کوي. هغه ماشومان چې د دې ښوونځي له نهم يا لسم ټولګي نه فارغيږي؛ په اتومات ډول د (Berufsbildungsreife) يا (erweiterte Berufsbildungsreife) سند ترلاسه ګوي. زده‌کوونکي د ابيتور  سند په ترلاسه کولو د پوهنتون او حرفوي زده‌کړو تر منځ يو ټاکلای شئ.

د استوګنې د لومړنيو کمپونو له پرېښودلو وروسته بايد ستاسې ماشومان ښوونځي ته ولاړ شي. هغه ماشومان چې په کمپنونو کې د ډېر وخت لپاره پاته کيږي؛ بايد د پناغوښتنې د مثبت ځواب يا ډولډونګ له ترلاسه کولو شپږ اونۍ وروسته ښوونځي ته ولاړ شي.

په ښوونځي کې د ماشومانو د شاملولو لپاره بايد په خپله سيمه کې تر ټولو نږدې لومړني ښوونځي او يا د خپلې خوښې منځني ښوونځي ته ورشئ. د برانډنبرګ ايالت ټول ښوونځي په دې وېبسایټ کې موندلای شئ. ماشوم به په ښوونځي کې د شاملېدو پر مهال د ښوونځي د ډاکټر له لوري وکتل شي او د جرمني ژبې مهارتونه به يې وارزول شي. هغه ماشومان چې په جرمني ژبه نه پوهيږي؛ لومړی د جرمني ژبې په کورسونو کې اچول کيږي.

ستاسې د اوسېدو د ځای يا کمپ کارکوونکي به له تاسې سره د شاملولو په پروسه کې مرسته وکړي.

ماشومان بايد د فبروري د مياشتې په وروستيو کې په اړونده لومړنيو ښوونځیو کې ثبت شي. هر لومړنی ښوونځي چې ستاسې کور ته نږدې وي؛ هماغه ستاسې د ماشومانو مسؤول دی. ښاروالي يا ځايي مسؤولين کولای شي ستاسې سره د ښوونځي په موندلو کې مرسته وکړي. ماشوم به په ښوونځي کې د شاملېدو پر مهال د يوه ډاکټر له لوري وکتل شي او د جرمني ژبې مهارتونه به يې وارزول شي.

د برانډنبرګ ايالت ټول ښوونځي په دې وېبسایټ کې موندلای شئ. ماشوم به په ښوونځي کې د شاملېدو پر مهال د ښوونځي د ډاکټر له لوري وکتل شي او د جرمني ژبې مهارتونه به يې وارزول شي.

که ماشوم مو تر اوسه په وړکتون کې و؛ د همدې وړکتون مسؤولين به له تاسې سره د ښوونځي په نوم‌ليکنه کې مرسته وکړي.

په دې اړه لا ډېر مالومات زموږ په بل مالوماتي څپرکي (ْښوونځي ته شاملېدل) کې ولولئ.