د استوګنې د دايمي اجازې تر څنګ د استوګنې د اجازې يو بل ډول هم شته چې د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازه (Daueraufenthalt – EU) ورته وايي او د دايمي استوګنې د اجازې يو ځانګړی ډول دی. د دې اجازې په درلودلو او د ځينو ځانګړو شرطونو په پوره کولو سره په نورو اروپايي هېوادونو کې هم د استوګنې او کار اجازه ترلاسه کولای شئ. دا اجازه هم نامحدوده ده او د جرمني د دايمي استوګنې د اجازې تر څنګ يې ترلاسه کولای شئ. د جرمني د دايمي استوګنې اجازې په اړه بشپړ مالومات زموږ په بل څپرکي کې ترلاسه کولای شئ.
د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرايط پوره شي:
· اړوند کسان بايد د خپل ورځني ژوند لګښتونه خپله پوره کړي. په دې مانا چې دوی بايد له جابسنټر يا سوسيال څخه مرسته ترلاسه نه کړي.
· دوی بايد په جرمني ژبه خبرې وکړای شي او لږ تر لږه د جرمني ژبې B1 سند ولري.
· د ځان او کورنۍ د غړو لپاره د اوسېدو د کافي ځای درلودل بل شرط دی. د کور د مساحت اندازه هم په هر ايالت کې توپير کوي. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
· په برياليتوب د بلدتيا (Orientierungskurs) کورس بشپړول هم له دې شرطونو يو دی. په دې کورس کې د جرمني د تاريخ او ټولنې په اړه مالومات ترلاسه کيږي.
· بايد د سترو جرمونو جرمي سابقه ونه لرئ.
· لږ تر لږه د تېرو پينځو کالو لپاره د استوګنې اجازې درلودل بل لازمي شرط دی. د کډوالو لپاره د هغوی د پناغوښتنې د پروسې موده هم دې ۵ کالونو کې حسابيږي.
مهم: هغه کسان چې د ډيپورټ د ملي بنديز له مخې د استوګنې اجازه لري؛ نه شي کولای د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې د اجازې غوښتنه وکړي.
د دې اجازې ترلاسه کولو لپاره د بهرنيانو د تنظيم له ادارې (Ausländerbehörde) سره وخت واخلئ او ټول سندونه له ځان سره يوسئ. د دې اجازې او د جرمني د دایمي استوګنې اجازې ترلاسه کولو طريقه يو ډول ده. د جرمني د دايمي استوګنې اجازې په اړه بشپړ مالومات زموږ په بل څپرکي کې ترلاسه کولای شئ.
کله چې د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازه ترلاسه کړئ او وغواړئ په بل اروپايي هېواد کې ژوند وکړئ؛ بايد د هماغه هېواد د استوګنې اجازه ترلاسه کړئ. د دې کار لپاره د هماغه هېواد د مهاجرت په اداره کې د استوګنې د اجازې غوښتنه وکړئ.
د بل هېواد د استوګنې د اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرطونه پوره کړئ:
· د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې د اجازې درلودل؛
· د دولت له لوري د مالي مرستې نه ترلاسه کول؛
· په هغه هېواد کې چې د اوسېدو د اجازې غوښتنه کوئ؛ د کار قرارداد يا پوهنتون د داخلې يا دې ته ورته سندونو درلودل؛
· د روغتيايي بيمي درلودل؛
کله چې د بل هېواد د مهاجرو اداره ستاسې غوښتنه ومني؛ بايد د هغه هېواد د ګمارنې له ادارې څخه د کار اجازه هم ترلاسه کړئ.
په ياد مو وي چې: په ډنمارک او آیرلنډ کې د اروپايي ټولنې اړوند لارښود نه پلی کيږي. په دې هېوادونو کې د اروپايي ټولنې د استوګنې د اوږدمهاله اجازې له مخې د اوسېدلو د اجازې غوښتنه نه شئ کولای.
هو. په لاندې حالتونو کې د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازه (Daueraufenthalt-EU) له لاسه ورکولای شئ.
- که چا د خپلې استوګنې يا دايمي ژوند اجازه د ناسمو مالوماتو يا جعلي سندونو پر بنسټ ترلاسه کړې وي؛ د رښتيا مالومېدو په صورت کې به دا اجازه له لاسه ورکړي.
- که څوک عامه نظم او امنيت ته ګواښ وګڼل شي؛ ښايي خپل هېواد ته ولېږل شي. په داسې حالاتو کې به د استوګنې اجازه هم له لاسه ورکړي.
- هغه کسان چې له اروپايي ټولنې (يا په ډنمارک او آيرلنډ کې) د باندې له ۱۲ مياشتو زيات وخت پاته شي؛ د اصولو له مخې د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازه له لاسه ورکوي.
- هغه کسان چې د اروپايي ټولنې د اوږدمهاله استوګنې اجازه ولري او له جرمني بهر شپږ کالونه يا زيات تېر کړي؛ د اصولو له مخې د استوګنې دا اجازه له لاسه ورکوي.
- که څوک له کوم بل اروپايي هېواد څخه د اوږدمهاله استوګنې اجازه ترلاسه کړي؛ د اروپايي ټولنې د استوګنې اجازه به له لاسه ورکړي.
- هغه کسان چې د مهاجر يا پناغوښتونکي په توګه پېژندل شوي وي او يا يې د فرعي خونديتوب يا په ډيپورټ له ملي بنديز وروسته د اروپايي ټولنې د استوګنې دايمي اجازه ترلاسه کړې وي؛ ښايي خپل هېواد ته د تلو په صورت کې يې د پنا يا مهاجرت د خونديتوب حق او د استوګنې اجازه لغوه شي. که ستاسې د پنا يا مهاجرت حق نور د باور ونه ګڼل شي؛ د بهرنيانو د تنظيم اداره به دوې ټاکنې ولري: الف: دوی ښايي ستاسې د دايمي استوګنې اجازه لغوه کړي. ب: ښايي د استوګنې دايمي اجازه مو په خپل حال پرېږدي. هغه کسان چې په جرمني يا اروپايي ټولنه کې يې ډېر وخت تېر شوی وي؛ ژبه يې ښه زده وي؛ دنده ولري او دولتي مرسته ترلاسه نه کړي؛ ښايي په اړه يې دوهمه ټاکنه غوره شي (د استوګن قانون ۵۲مه ماده).
د اروپايي ټولنې د اوسېدو اجازه په نورو اروپايي هېوادونو کې د اوسېدو لپاره يوازينۍ لار نه ده. ماهر او متخصص کارکوونکي کولای شي د استوګنې نورې اجازې هم ترلاسه کړي. په دې اړه د زياتو مالوماتو لپاره په اړوند هېواد کې له مشورتي دفترونو سره اړيکه ونيسئ. د جرمني د استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره زموږ نور مالوماتي څپرکي کتلای شئ.
د جرمني تابعيت څه ډول اخستل کيږي؟
ډېر هغه کسان چې جرمني ته راځي، ډېر وخت په دې فکر کې وي چې کله به د جرمني د تابعيت غوښتنه کوي. د جرمني د تابعيت د نورو ګڼو ګټو تر څنګ يو کس کولای شي د جرمني يا اروپايي ټولنې په ټاکنو کې رايه ورکړي او يا خپله له يوې سيمې کانديد شي. د دې تر څنګ د جرمني د پاسپورت يا تابعيت ترلاسه کوونکي د نړۍ ډېرو هېوادونو ته له ويزې پرته سفر کولای شي او اجازه لري چې د اروپايي ټولنې په هر هېواد کې، د استوګنې له کوم اضافي سند پرته کار او ژوند وکړي. همدا شان د اوسلنډربېهورده په شان ادارو ته له تګه خلاصېږئ او ارام ژوند کولای شئ.
که والدين مو د جرمنيتابعيت ولري او يا تاسې په جرمني کې زېږېدلي ياست او مور او پلار مو ځينې ځانګړي شرطونه پوره کړي؛ په اتومات ډول د جرمني تابعيت ترلاسه کوئ. په دې اړه نور مالومات زموږ بل څپرکي (ماشومان او د استوګنې اجازه) کې لوستلای شئ. له دې پرته که څوک په جرمني کې هم نه وي زېږېدلي او مور او پلار يې هم جرمني تابعيت ونه لري؛ کولای شي د جرمني تابعيت ترلاسه کړي. دې کار ته ښاروند کېدل يا (Einbürgerung) وايي.
پاملرنه: د تابعیت د نوي قانون پلي کېدل پيل شوي دي. دا قانون د ۲۰۲۴ کال د جون له ۲۷مې نېټې څخه نافذ دی. تر ټولو مهم بدلونونه په لاندې ډول دي:
د استوګنې موده لنډېدل:
- په جرمني کې د تابعیت اخیستلو لپاره د استوګنې اړینه موده له ۸ څخه ۵ کالونو ته کمه شوه.
- د ښو ادغام شوو کسانو لپاره د تابعیت اخیستلو حق له ۶ کالونو استوګنې څخه ۳ کالونو ته راټیټ شوی دی.
څوګونی تابعیت: اوس هر څوک کولی شي دوهګونی تابعیت او څوګونی تابعیت ولري. مخکې دا یوازې د ځینې تابعیت لرونکو کسانو لپاره ممکن وو.
د ځینې خلکو لپاره اسانتیاوې: پخواني مېلمانه کارګران او تړون لرونکي کارګران (ترکان) اړتیا نه لري چې د B1 جرمني ژبې مهارتونو لیکلی ثبوت وړاندې کړي او د تابعیت ازموینه پاس کړي. د دوی لپاره په جرمني ژبه خبرې کول کافي دي.
د ازاد ډیموکراتیک اساسي نظم ته ژمنتیا: نوی اضافه شوی ژمنتوب دا دی چې په هولوکاست کې د جرمني مسؤوليت، په ځانګړې توګه د يهودانو د ژوند د خونديتوب لپاره (§ 10 Abs. 1 S. 1 Nr. 1a StAG) منئ.
د ژوندانه د لګښتونو پوره کولو لپاره استثناوې: د ژوندانه د لګښتونو پوره کولو لپاره اسانتيا یوازې د لږو خلکو لپاره استثنا دي. په دې اړه نور مالومات لاندې په "زه باید د تابعیت لپاره کوم شرایط پوره کړم؟" برخه کې موندلی شئ.
په جرمني کې د دايمي استوګنې اجازه
کولی شم په جرمني کې د دايمي استوګنې اجازه ترلاسه کړم؟
د دايمي استوګنې اجازه (Niederlassungserlaubnis) يا (unbefristete Aufenthaltserlaubnis) په جرمني کې د نامحدودې مودې لپاره د ژوند کولو اجازه ده. د استوګنې د اجازې د نورو ډولونو پر خلاف، دا اجازه د تل لپاره معتبره ده او نوي کولو ته اړتيا نه لري. د دې اجازې په وسيله کولای شئ په جرمني کې له محدوديت پرته کار وکړئ.
د دايمي استوګنې د اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرطونه پوره کړئ:
- له لږ تر لږه ۵ کالونو راهیسې په جرمني کې د ژوند کولو اجازه لرئ.
- د خپل ځان او کورنۍ د ژوند لګښتونه خپله برابرولای شئ. په بله وينا، له جابسنټر يا سوسيال څخه مرسته نه ترلاسه کوئ. د ماشومانو پيسې يا کينډرګېلډ او د میندو او پلرونو پيسې يا اېلټرنګېلد له دې څخه استثنا دي او ستاسې حالت نه اغېزمنوي.
- د جرمني ژبې د (B1) په کچه خبرې کول او د اړوند سند درلودل بل شرط دی.
- د لږ تر لږه ۶۰ مياشتو لپاره مو د تقاعد د بيمې ونډه ورکړې وي. د دې ونډې اندازه مهمه نه ده. د تقاعد د بيمې په اړه بشپړ مالومات زموږ په بل څپرکي (په جرمني کې د تقاعد بيمه) کې ولولئ.
- د ځان او کورنۍ د غړو لپاره د اوسېدو د کافي ځای درلودل بل شرط دی. د کور د مساحت اندازه هم په هر ايالت کې توپير کوي. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې او يا يوه نږدې مشورتي مرکز ته ورشئ.
- د کار اجازه لرئ.
- په برياليتوب د بلدتيا (Orientierungskurs) کورس بشپړول هم له دې شرطونو يو دی. په دې اړه نور مالومات زموږ په بل څپرکي (انټګراڅيون کورسونه) کې لوستلای شئ.
- بايد کومه جرمي سابقه ونه لرئ. د وړو جرمونو لپاره د ۹۰ ورځو د عايد په اندازه جريمه او تر درېيو مياشتو ځنډول شوې جزاوې ښایي ستاسې حالت اغېزمن نه کړي.
البته د ځينو کسانو لپاره ښايي د دايمي استوګنې اجازې ترلاسه کول اسانه وي.
د کډوالو لپاره د جرمني د دايمي استوګنې اجازه
که جرمني ته راغلي ياست او د سياسي يا بشردوستانه دلايلو له مخې مو د اوسېدو اجازه ترلاسه کړې وي، له پينځو او د ځانګړو شرطونو په پوره کولو سره له درې کالونو کولای شئ په جرمني کې د دايمي استوګنې د اجازې غوښتنه وکړئ.
د دايمي استوګنې اجازې ته د مېشتېدلو اجازه (unbefristete Aufenthaltserlaubnis يا Niederlassungserlaubnis) هم وايي. د دايمي استوګنې اجازه بيا بيا تمديديدو ته اړتيا نه لري او په درلودلو يې تاسې کولای شئ د جرمني په هر ځای کې ژوند وکړئ.
د جرمني د دايمي استوګنې د اجازې تر څنګ د استوګنې د اجازې يو بل ډول هم شته چې د اروپايي ټولنې د دايمي استوګنې اجازه (Daueraufenthalt – EU) ورته وايي. د دې اجازې په درلودلو د اروپايي ټولنې په نورو هېوادونو کې هم د استوګنې اجازه ترلاسه کولای شئ. په دې اړه نور مالومات زموږ په بل څپرکي کې لوستلای شئ.
که جرمني ته د ماهر کاګر په توګه او يا د اروپايي ټولنې د شنه کارت په وسيله راغلي ياست، کولای شئ د دايمي استوګنې اجازې په اړه مالومات په بل څپرکي کې ولولئ.
د لويانو مهاجرو لپاره د مشورتي خدمتونو کارکوونکي ټول هغو کسانو ته مشوره ورکوي چې عمر يې له ۲۷ کالونو لوړ وي او په ګڼو ژبو خبرې کوي.
د بمف د ازموينې د انلاين سنټر له لارې د تابعيت ازموينه ترسره کولای شئ.