درایالت هسن هم مانند همه ایالتها در ابتدا کودکان به مدرسه ابتدایی (Grundschule) میروند و برای دوره متوسطه و دبیرستان (لیسه) پنج گزینه وجود دارد: هاوپت شوله (Hauptschule)، رئال شوله (Realschule)، میتل اشتوفن شوله (Mittelstufenschule)، گزمت شوله (Gesamtschule) و گمنازیوم (Gymnasium).
درایالت هسن کودکان چهار سال به مدرسه ابتدایی میروند و پس از آن، والدین نظر به استعداد و علاقه کودک خود تصمیم می گیرند ، او را به کدام مدرسه بفرستند. مدرسه ها هم با ارائه پیشنهاداتی به والدین انها را در تصمیم گیری کمک میکنند. برای شروع دوره لیسه (دبیرستان) پنج گزینه وجود دارد:
- هاوپت شوله die Hauptschule
- رئال شوله die Realschule
- میتل اشتوفن شوله die Mittelstufenschule
- گزمت شوله die Gesamtschule
- گزمت شوله das Gymnasium
هاوبت شوله (Hauptschule) با کلاس پنجم شروع و با کلاس ۹ و یا ۱۰ ختم می شود. این مدارس فرزند شما را برای آسبلدونگ در مراحل اولیه آماده میسازد. فرزند شما می تواند بعد از کلاس نهم و یا دهم مدرک (Hauptschulabscluss) و یا هم با سپری کردن یک کلاس اختصاصی دیگر بعد ار صنف دهم مدرک (Mittleren Schulabschluss) را به دست بیآورد. هر دو مدرک، فرزند شما فرصت خوبی برای شروع آسبیلدونگ (Ausbildung) خواهد داشت. البته دانش آموزان با مدرک ( Mittleren Schulabschluss) و نمرات خوب می تواند وارد گمنازیوم و یا گزمت شوله شوند.
رئال شوله (Realschule) با کلاس پنجم شروع می شود و به ختم کلاسهای ۹ و ۱۰ به پایان می رسد. در این مدرسه دانش آموزان می توانند پس از کلاس ۱۰ با مدرک رئال شول ابشلوس (Realschulabschluss) فارغ التحصیل شوند. اما همچنین می توانند بعد از کلاس ۹ هم مدرک هاوپت شوله دریافت کنند.
دانش آموزان با رئال شول ابشلوس (Realschulabscluss) می توانند آموزشهای حرفه ای (آسبیلدونگ) را شروع کنند و اگر نمرات خوبی داشته باشند می توانند معمولا پس از گذراندن یک امتحان ورودی تحصیلات خود را در گمنازیوم ادامه دهند.
مدرسه میتل اشتوفه (einfachen oder qualifizierenden Hauptschulabschluss) یک مدرسه مجموعی از مدرسههای هاوپت شوله و رئال شوله است. با کلاس پنجم شروع میشود و بعد از کلاس هشتم باید تصمیم بگیرند که چه مدرکی را میخواهند دریافت کنند. بعد از کلاسهای نهم و دهم دانش آموزان میتوانند با مدارک هاوپت شوله و بعد از کلاس دهم با مدرک میتلیرن شول ابشلوس (Mittleren Schulabschluss) از مدرسه فراغت حاصل کنند. با هر کدام از این مدارک دانش آموزان میتوانند آسبیلدونگ کنند.
مدرسه عمومی یا گزمت شوله (Gesamtschule) با کلاس پنجم یعنی ختم دوره ابتدایی شروع می شود. در این مدارس دانش آموزان می توانند نظر به تصمیم شان برای آینده و استعداد شان سه نوع مدرک دیپلم یا سند فراغت را از این مدارس اخذ کنند. البته دو نوع گزمت شوله در این ایالت وجود دارد:
- در Kooperativen Gesamtschule دانش آموزان باید بعد از ختم کلاس ششم در مورد اینکه تا کلاس چندم میخواهند ادامه داده و با چه مدرکی مدرسه را پایان دهند، تصمیم بگیریند. میتوانند مدارک رئال شوله و یا هاوپت شوله دریافت کنند.
- در Integrierten Gesamtschule، دانشاموزان بعد از ختم کلاسها دهم به دو بخش تقسیم میشوند و میتوانند از کلاس نهم با مدرک هاوپت شوله و بعد از ختم کلاس دهم مدرکٰ رئال شوله و با سپری کردن موفقانه کلاس ۱۳ مدرک ابیتور دریافت کنند.
با هر همه مدارک این مدرسه دانش آموزان میتوانند آسبیلدونگ انجام دهند ولی فقط با ابیتور میتوانند بر علاوه انجام آسبیلدونگ، به دانشگاه هم شامل شوند.
گمنازیوم (لیسه) با کلاس پنجم شروع می شود و بعد از۱۲کلاس با مدرک ابیتور (Abitur) که عالی ترین مدرک تحصیلی مدرسه است به پایان می رسد. در گمنازیوم دانش آموزان باید به شدت درس بخوانند و بسیار سخت کوش باشند. دانش اموزان این مدرسهها حداقل دو زبان خارجی می اموزند. دانش آموزانی که پس از کلاس ۹ یا ۱۰ گمنازیوم را ترک می کنند، حداقل می توانند هاوپت شوله ابشلوس یا رئال شوله ابشلوس دریافت کنند. با دریافت ابیتور دانش آموزان هم میتوانند همه انواع آسبیدونگ را انجام دهند و هم به دانشگاه بروند.
در ایالت هسن همینکه به عنوان پناهنده ثبت میشوید و به شما اجازه اقامت موقت داده می شود و مرکز پذیرش اولیه (کمپ موقت) را ترک می کنید، کودک شما باید به مدرسه برود. برای ثبت نام به نزدیکترین مدرسه به محل اقامت خود مراجعه کنید. کودکانی که هنوز آلمانی صحبت نمی کنند ابتدا در کلاسهاس ویژه مشغول یادگیری زبان آلمانی مشغول میشوند .کارکنان مرکز اقامت به شما در روند ثبت نام کمک خواهند کرد.
هرگاه کودک شما سن رفتن به مدرسه در این ایالت را کامل کند، شما از مکتب یا مدرسه ابتدایی نزدیک به خانه تان، یا مهد کودکی (کودکستان) که فرزند شما انجا دوره گذرانده است، یک نامه دریافت میکنید. در این مدرسه باید فرزند خود را ثبت نام کنید. در طول ثبت نام، فرزند شما توسط یک دکتر بررسی خواهد شد و مهارت های زبان آلمانی خود را بررسی خواهد کرد.
کارکنان مهد کودک فرزند شما می توانند در این روند مشاوره بیشتری ارائه دهند.
اطلاعات و مقرراتی که در تمام ایالت های فدرال اعمال می شود.
سیستم مدارس در آلمان
سیستم مدارس در آلمان در هر ایالت متفاوت است.