Çöp Ayrıştırma

Büyük şehirlerde, neredeyse her binanın arka bahçesinde dört farklı renkte çöp kutusu bulunur. Kırsal alanda, bu kutuları bulmak için bir geri dönüşüm tesisine gitmeniz gerekebilir veya bir sonraki çöp toplama tarihine kadar çöplerinizi mesela garajınızda veya evinizin bodrum katında muhafaza edebilirsiniz. Çöplerin toplanma zamanlarını gösteren takvim senede bir kere adresinize gönderilir veya bu takvimi yaşadığınız yerin belediyesinden de temin edebilirsiniz. Bu çöp toplama takvimini genellikle belediyenin web sitesinde bulabilirsiniz.

Her bir çöp kutusuna yalnızca belirli bir atık türü atılabilir:

• Sarı kutu (ve "sarı torba" veya “Yeşil (Geri Dönüşüm) İşaretli Çöp”): Hafif ambalajlar, yani camdan veya kâğıttan imal edilmeyen tüm ambalajlar (örneğin alüminyum folyo, plastik torba, teneke, yoğurt kutusu, meyve suyu ve süt kutuları / Tetra paketleri, plastik şişeler, kahve paketleri)
• Yeşil veya Mavi Kutu: Kâğıt atıkları ve kartonlar (örneğin kâğıt torbalar, gazeteler, kataloglar, yazı kağıtları, kartonlar, sigara paketleri). Lütfen unutmayın: Çok eski / lekelenmiş kâğıt atıklar, örneğin kâğıttan yapılmış yiyecek paketleri, siyah çöp kutusuna, meyve suyu ve süt kutuları ve Tetra paketleri sarı çöp poşetine ve sarı çöp kutusuna atılmalıdır.
• Siyah veya Gri Kutu: Geri kazanım yapılamayan artık atıklar veya ev çöpleri ve geri dönüşüm edilemeyen diğer tüm atık türleri (örneğin porselen, hijyenik ürünler, kirli ambalajlar, hasarlı ayakkabılar veya ev eşyaları, elektrikli süpürge torbaları, bebek bezleri, sigara izmaritleri, cam gözlükler).
• Biyolojik atık veya Kahverengi Kutu: kompostlanabilen mutfak ve bahçe atığı (örneğin, kahve ve çay çöküntüleri, meyve ve sebze kalıntıları, yumurta kabuğu, yapraklar). 

Evet, çöp ayırmak Almanya'da zorunludur. Herkesin çöplerini uygun şekilde ayırması ve doğru çöp kutularına atması gerekir. Çöp ayırma kurallarına uymazsanız, ev sahibiniz size bir uyarı verebilir. Çöp ayırmama konusundaki tutumunuzu değiştirmediğiniz takdirde, evinizi bile kaybedebilirsiniz. Buna ek olarak, ev sahibiniz yanlış atık ayırma işleminden kaynaklanan masraflar için size fatura kesecektir: Çöp ayrıştırılmaz veya yanlış ayrılırsa, ev sahibiniz atık bertarafı ödemek zorunda kalacağı için maliyetler de artar. Suçluyu bulamazsa, bu maliyetleri aidat faturasına yansıtarak tüm kiracılardan geri alır. Çöpü olması gerektiği gibi ayırmayan kişileri bulursa, bu maliyetleri doğrudan bu kişilere fatura edebilir. Kendi eviniz varsa, yanlış çöp ayırma, atık bertaraf faturanızı artıracaktır. Yanlış çöp ayırma idari bir suçtur. Yakalanırsanız para cezası ödemeniz gerekir. Çöpleri ayırmayı veya doğru ayırmayı defalarca başaramazsanız, bu para cezası birkaç yüz hatta binlerce avroyu bile bulabilir.

Almanya'da belirli içecek kutu ve şişeler için "depozito zorunluluğu" (Pfandpflicht) vardır.  Süpermarket, bakkal veya büfede plastik şişeler, meşrubat kutuları veya belirli cam şişelerde olan içeceklerden (örneğin bira veya meyve suyu) satın alırsanız, onlar için birkaç sent daha fazla ödersiniz. Daha sonra onları süpermarketlerde yer alan boş şişe bırakma noktalarına (Leergutannahmestelle) getirirseniz, fazladan ödediğiniz bu parayı geri alırsınız. Buna depozito yani “Pfand” denir. Geri iade aldığınız bu özel şişeler ikiye ayrılır.

• Tek kullanımlık (geri dönüştürülebilen) şişelerin üzerinde bir okla çerçevelenmiş bir kutu ve bir şişe bulunan kare şeklinde bir işaret vardır (Alman Depozito Sistemi logosu veya "Deutsche Pfand-System GmbH"). Bu sembolü taşıyan şişeleri veya teneke kutuları geri getirmek, her süpermarkette bulunan Geri Dönüşüm makinelerinde her bir şişe veya kutu için 25 sentlik bir depozito alacağınız anlamına gelir.
• Birçok kez kullanılan (yıkanıp tekrar doldurulan) şişelerin çoğunda bu sembol bulunmaz, bazen mavi bir melek işareti veya "yeniden kullanılabilir şişe" ("Mehrwegflasche", "Leihflasche" veya "Pfandflasche") sözcüğü yer alır. Cam veya plastik olsun, iade edilen şişelerin her biri için 15 sent depozito alınır. Her bir bira şişesi içinse 8 sent depozito alınır.

Lütfen unutmayın: Karton kutusa satılan içeceklerin depozitosu yoktur.

Bu arada: Eğer kullandığınız şişeleri markete iade edecek zamanınız ya da isteğiniz yoksa, bu şişeleri sokaktaki çöp kutularının yanına da bırakabilirsiniz. Almanya’da birçok kişi bu şişeleri toplayarak az da olsa para kazanmaktadır.

Depozitosu olmayan cam şişeler belirli konteynerlerde imha edilmelidir. Tek kullanımlık cam şişelere örnek olarak, şarap, bira, yemeklik yağ, meyve suyu, sirke ve sos şişeleri ve reçel ve konserve kavanozları verilebilir. Normalde bu iş için kullanılan iki veya üç konteyner vardır: biri beyaz cam, biri kahverengi cam ve diğeri de renkli camlar için (mavi veya yeşil) kullanılır. Çok gürültü çıkardığından, şişelerinizi konteynerlere sabah erken saatlerde veya gece atmadığınızdan emin olun. Kurala göre, akşam 20:00 ve sabah 08:00 arası çöpe şişe atmak yasaktır.

Lütfen unutmayın: Bardak, cam, çaydanlık veya cam fincanlar cam için ayrılan çöp kutularına atılmazlar. Bu tip cam atıkları siyah veya gri çöp kutularına (Restmüll) atmanız gerekir.

Özel atık, elektrik atığı, büyük atıklar ve eski kıyafetler ev çöp kutularına atılmamalıdır. Özel atık ve elektrik atıkları özellikle doğaya ve sağlığa ciddi zarar verebildiğinden ev çöplerinden ayrı olarak atılmalıdır. Çoğu belediyede, bu tür atıklar geri dönüşüm depolarında atılır. Bu atıkların imhası için bazen küçük bir ücret ödemeniz gerekebilir. Elektronik atıklarınızı elden çıkardığınız zaman, bazen siz de geriye biraz para alabilirsiniz. İnternette „Recyclinghof“ ve bağlı bulunduğunuz belediyenin  ismini yazarak arama yaparsanız, yakınlarınızda bulunan geri dönüşüm merkezlerine ulaşabilirsiniz.  Bu geri dönüşüm merkezlerinin adreslerini, bulunduğunuz bölgedeki belediyeden ("Bürgeramt") öğrenebilirsiniz.

Neyi nereye atmalıyım?

• Özel atıklar: ilaçlar, çözücüler, piller, enerji tasarruflu lambalar, floresan tüpleri, zirai ilaçlar ve yarısı boş boya ve yapıştırıcı kapları. Bazı şehirlerde, bu tür atıkların toplanması için toplama hizmetleri mevcuttur, ancak diğer şehirlerde bu atıkları geri dönüşüm deposuna şahsen götürmeniz gerekir. Belediyeden bu konuda daha fazla bilgi alabilirsiniz. Enerji tasarruflu lambalar, LED ve piller, eczane ve nalburlarda elden çıkarılabilir.
• Elektrikli atıklar: Elektrik akımı olan tüm cihazlar. Bazı federal eyaletlerde ve şehirlerde daha küçük elektrikli ev aletleri için toplu konteynerler bulunurken, diğerlerinde bir depoya gitmeniz veya toplama servisinin gelmesi için beklemeniz gerekir. Belediyeden bu konuda daha fazla bilgi alabilirsiniz. Küçük elektronik cihazlar (cep telefonları veya MP3 çalarlar gibi) büyük elektronik mağazalarına da iade edilebilir. Büyük elektronik cihazlarsa, ancak benzer yeni bir ürün aldığınız takdirde bu tür mağazalar tarafından kabul edilir. Bu aynı zamanda internet üzerinden alışveriş yatığınız yerler için de geçerlidir. 30 Haziran 2022'den bu yana büyük cihazları (cihazı aldığınız ve yılda birkaç kereden fazla elektronik ürünler satan) büyük süpermarketlere de iade edebilirsiniz.
• Büyük atıklar: Büyüklüğü veya ağırlığı nedeniyle normal kutulara sığmayan hacimli eşyalar veya ev aletleri. Bunlar metal, ahşap ya da artık atıkların sadece büyük parçaları olabilir. Bu atıkları geri dönüşüm merkezlerine kendiniz götürebilirsiniz. Birçok şehirde, büyük atıkların toplanması için belirli gün ve saatler belirlenmiştir. En iyisi, bölgenizdeki belediyeye sormaktır.
• Eski kıyafetler: Almanya’nın küçük büyük her şehrinde, istenmeyen giysileri elden çıkarabileceğiniz eski kıyafet konteynerleri görebilirsiniz. Bununla ilgili daha fazla bilgiyi http://www.altkleiderspenden.de/ adresinde (Almanca) bulabilirsiniz.

Önemli: Büyük, tehlikeli, elektronik vb. atıkların caddeye veya doğaya atılması yasaktır. Bunu yaparken yakalanırsanız, yasadışı çöp imhası sebebiyle para cezasına çarptırılırsınız. Bu, para cezası 50.000 avroyu dahi bulabilir.

Bilinçli tüketerek israfı azaltmak için birkaç ipucu:

• plastik ambalajsız bölgesel ürünler satın alın,
• daha az ve daha dayanıklı mal satın alın,
• yola çıkmadan önce yanınıza bir öğle yemeği çantası ve sıcak/soğuk içecek şişesi alın,
• plastik poşetler yerine sepet ve bez torbalar kullanın,
• eşyalarınızı değiş-tokuş edin, ödünç alın ve onarın - böylece para da biriktirebilirsiniz.

Önemli: 3 Temmuz 2021'den itibaren, Almanya ve tüm AB üye ülkelerinde tek kullanımlık plastikten yapılan ürünlerin satılmasına izin verilmeyecek. Bu durum, tek kullanımlık plastikten yapılmış bütün pipet, pamuklu çubuk, çatal bıçak takımı, tabak ve bardaklar için geçerli. Yasağın amacı, plastik atık miktarını azaltmaya yardımcı olmak.

Çevreyi korumak için uygulanabilecek daha fazla fikir için, çeşitli dillerdeki http://www.refugeeguide.de/ web sitesini inceleyebilirsiniz.